Άρνηση [Στο περιγιάλι το κρυφό]

L'assecuzione è al canto di Mikis Theodorakis.
Assecution is to Mikis Theodorakis' singing.

Questa era la versione che cantava la meravigliosa Edmonda Aldini nell'LP " Edmonda Aldini canta Theodorakis: canzoni in esilio" : forse non è letterale ma, secondo me, è bellissima... [Mirella]

Denial (Greek: Άρνηση) is a poem by Giorgos Seferis (1900-1971) published in his collection Turning Point ("Strophe") in 1931. After the coup that overthrew the Greek government in 1967, Seferis went into voluntary seclusion and many of his poems were banned, including the musical versions which Mikis Theodorakis had written and arranged. Denial came to be the anthem of resistance to the regime and was sung by the enormous crowds lining the streets at Seferis' funeral.

Dialogue maïeutique



Lucien l’âne mon ami, il me semble utile et nécessaire de profiter de notre dialogue maïeutique – dont je te rappelle qu’il signifie simplement conversation à deux pour faire naître le sens – pour éclairer notre lanterne magique à propos de cette chanson de Mikis Théodorakis, dont certaine interprétation – que je vais de présenter – est fondamentale. Elle repose sur le fait que l’auteur – Georges Séféris a précisé – dans le titre – (À la plage). Dès lors, pourquoi une telle précision et entre parenthèses, ce qui a aussi du sens.

Ah, Marco Valdo M.I., mon ami, je ne sais ce que tu vs me dire, mais je t’assure de toute mon attention, car j’ai ressenti dans ton exorde que cette réflexion te tient à cœur. D’autant, si je ne me trompe – à voir toutes ces versions – que c’est une chanson importante de Mikis Théodorakis, que j’ai connu lors de mes pérégrinations et des siennes et dont je connais dès lors la signification politique et l’engagement dans la Guerre de Cent Mille Ans La Guerre de Cent mille ans que les riches et les puissants font aux pauvres, afin d’imposer leur domination, de renforcer leur pouvoir, de faire croître leurs richesses et leurs profits. D’ailleurs, actuellement encore, les gens de Grèce en savent quelque chose. Mais également, on ne m’ôtera pas de l’idée que ce qui leur est fait attend les gens des autres pays.

Eh bien, Lucien l’âne mon ami, tu as compris où je veux en venir et pour ce qui est de Mikis Théodorakis, tu ne te trompes pas. On verra ensuite de quel point de vue il faut comprendre son interprétation. Mais il est essentiel et urgent de d’abord comprendre le texte de Georges Séféris, car il a un sens tout à fait spécifique qui tient à l’histoire vécue par l’auteur. On doit pouvoir répondre à cette question en apparence futile : de quelle plage s’agit-il ? Il s’agit de la plage où Séféris enfant passait le temps des vacances, lui et sa famille ; c’étaient des moments paisibles pour ces Grecs d’Asie qui résidaient habituellement à Smyrne. Et ainsi, on comprend de que raconte le poète en exil forcé des ruines de la Smyrne grecque et de la plage (Skala) de Vourla – anciennement, Clazomènes, actuellement Urla, qui sera toute sa vie son « paradis perdu ». Smyrne était grecque depuis l’Antiquité ; on l’appelle aujourd’hui Izmir, c’est tout dire. Smyrne fut conquise, massacrée et incendiée par les Turcs en septembre 1922. Il y eut des milliers de morts. L’exil d’un million et demi de Grecs d’Asie mineure s’ensuivit. C’est certes un raccourci historique, mais c’est le nœud du poème.

Je me souviens, dit Lucien l’âne, assez bien de ce retrait forcé des Grecs d’Asie mineure ; ce fut un drame terrible et je ne pense pas que cette blessure soit cicatrisée à présent.

Je le pense aussi, dit Marco Valdo M.I. et quand on relit la chanson à la lumière de tout cela, on commence à en comprendre le sens réel originel. On peut situer la plage, les espérances et la vie qui fut (brutalement) changée. C’est ce que dit la poésie de Séféris, une poésie pleine de l’émotion et de l’émotivité de cet écorché vif, à la sensibilité extrême. Et dans le fond, on peut l’interpréter comme une chanson d’amour, porteuse d’une émotion primordiale. Cependant, il me paraît très difficile de la ramener à une chanson d’amoureux séparés. Le nom que le poète (et ses amis) écrivait sur le sable était celui de la « Grèce ».

Soit, Marco Valdo M.I. mon ami, mais quand Mikis Théodorakis reprend ce texte quelques 30 à 40 ans plus tard, voulait-il s’en tenir à cette nostalgie ou ne pensait-il pas à autre chose, à un autre nom.

Je suis ravi de ta question, Lucien l’âne mon ami, et certainement, le point de vue de Mikis Théodorakis est différent, il a d’autres urgences (même si sans doute le drame vécu par la génération précédente ne le laisse pas indifférent), lui qui Grec mena le combat en Grèce et en exil et qui séjourna dans les prisons de la dictature. Ma réponse ne peut éluder le fait que cette chanson quand elle dit :


m’en rappelle une autre, française celle-là, écrite aussi dans de terribles circonstances de lutte contre une dictature. Il s’agit bien évidemment « Liberté » de Paul Éluard, qui dit notamment :


Voilà pour le sens de la chanson. Mais avant de te laisser conclure, je souhaite rappeler ici l’appel de Mikis Théodorakis (2010) aux Européens :



On le répétait ici aussi :



Que dire de plus, dit Lucien l’âne, si ce n’est que comme Séféris, comme Théodorakis et tous les autres, il nous faut reprendre notre tâche et tisser le linceul de ce vieux monde autoritaire, brutal, avide, arrogant et cacochyme.

Heureusement !

Ainsi Parlaient Marco Valdo M.I. et Lucien Lane

Sebbene corretta, la presente versione è stata inserita in stixoi.info con evidenti errori di digitazione che qui sono stati corretti.
This translation, though correct, shows a number of typos in the version included in stixoi.info. These have been corrected. [CCG/AWS Staff]

Della canzone, Milva ha interpretato anche una cover in francese, Le livre de mes souvenirs.

"Giorgos Seferis (Γιώργος Σεφέρης) fæddist árið 1900 skammt frá Smyrnu í Anatólíu. Hann nam lögfræði við Sorbonne háskóla í Frakklandi og starfaði síðan lengst af í grísku utanríkisþjónustunni m.a. sem sendiherra í Tyrklandi, Englandi og Albaníu. Seferis hætti að þjóna gríska ríkinu eftir að herforingjar tóku völd árið 1967. Þegar hann lést árið 1971 voru herforingjar enn við völd. Við jarðarförina safnaðist mikill fjöldi manna saman í Aþenu og söng ljóð hans Afneitun (Άρνηση) við lag Mikis Þeodorakis og varð þessi söngur, sem hafði þá um nær tíu ára skeið verið vinsæll og vel þekktur, að sameiningartákni þeirra sem börðust gegn herforingjastjórninni. (Þessi illa þokkaða stjórn sem hrökklaðist frá völdum 1974 stjórnaði Grikklandi að hætti fasista.) Seferis fékk Nóbelsverðlaunin í bókmenntum árið 1963.Hann lést árið 1971."

Δανείζεται τον στίχο του Διονυσίου Σολωµού «Λαέ πάντα ευκολόπιστε και πάντα προδοµένε»όταν του ζητούν να σχολιάσει, σαν τραγούδι,τη µεταµνηµονιακή Ελλάδα. Μουσικο συνθέτης µεγάλος. Αυτή τη φορά - για µία ακόµη φορά - παρεµβαίνει πολιτικά. Ο Μίκης Θεοδωράκηςπροετοιµάζει πυρετωδώς την πρώτηεκδήλωση του Μετώπου ΕΛ.ΛΑ.ΔΑ. (ΕλληνικήΛαϊκή Δηµοκρατική Αντίσταση) που θα πραγµατοποιηθεί την 1η Φεβρουαρίου στο Ιδρυµα Μιχάλης Κακογιάννης. Ο Μίκης Θεοδωράκηςµιλάει στο «Βήµα» για το µέτωποαντίστασης και αλληλεγγύης στο οποίο «χωράνε όλοι οι Ελληνες πλην των κρυπτοχουντικών(που είναι και το µόνο “απαγορευτικό”µας), φτάνει να είναι ανεξάρτητοικαι αποφασισµένοι να αγωνιστούν για τη χώρα τους».

Λέτε ότι θα απευθυνθείτε σε όσους πολιτικούςδεν έχουν συμβιβαστεί. Τι θεωρείτε σήμερα συμβιβασμό;

«Την υπογραφή των βουλευτών µε την οποία δηλώνουν ότι συµφωνούν µε τον κ. Παπακωνσταντίνου, δηλαδή τον κύριο αυτουργό αυτού του εθνικού εγκλήµατος. Τον τρόπο “διαπραγµάτευσης” της συµφωνίας PSI+ µε την οποία δίνουµε το µεγάλο όπλο της Ελλάδας, το ελληνικό δίκαιο, εξασφαλίζουµε τα συµφέροντα των πιστωτών και παίρνουµε σε αντάλλαγµα µια συµφωνία µη βιώσιµου χρέους. Αφοπλίζουν την Ελλάδα νοµικά µε τη δική της υπογραφή, ακριβώς πριν πέσουν επάνω της για τον τελευταίο γύρο του οικονοµικού τώρα πολέµου οι ύαινες των αγορών.

Η Ελλάδα είναι η χώρα που γέννησε την ελευθερία, τη δηµοκρατία και τον λόγο, την Ευρώπη. Είµαστε οι µόνοι στον κόσµο που µπορούµε να µιλήσουµε εξ ονόµατος όλης της Ευρώπης και της ανθρωπότητας εναντίον του νέου χρηµατοπιστωτικού φασισµού. Γι’ αυτόν τον λόγο άρχισαν από µας την επίθεση οι αγορές, γι’ αυτό βάλανε να µας εκπροσωπούν ελεγχόµενοι πολιτικοί, για να µείνει χωρίς φωνή στον κόσµο η Ελλάδα. Φτάσαµε στο σηµείο να µας υπερασπίζονται σήµερα διεθνώς άνθρωποι όπως ο Σµιτ και ο Λαφοντέν, ο Ντελόρ και ο Σοάρες και να µη µας υπερασπίζονται οι κυβερνήτες µας!».

Είχατε πει ότι η χώρα μας κυβερνάται πραξικοπηματικά. Σήμερα πώς θα σχολιάζατετην κυβέρνηση Παπαδήμου;

«Με τη φράση αυτή εννοώ δύο βασικά στοιχεία: το πρώτο είναι ότι εφαρµόζουν στην πράξη το µνηµόνιο και τις δανειακές συµβάσεις που, όπως είδαµε, αντιβαίνουν τόσο στο ελληνικό όσο και στο ευρωπαϊκό δίκαιο· και το δεύτερο ότι δεν έχουν την ουσιαστική στήριξη του εκλογικού σώµατος, δεδοµένου ότι το ΠΑΣΟΚ απώλεσε ένα εκατοµµύριο και η Ν∆ δύο εκατοµµύρια ψηφοφόρους. Αυτό φαίνεται και από τα γκάλοπ. Το Σύνταγµα του 1975 προέβλεπε ότι σε περίπτωση δυσαρµονίας µεταξύ κυβέρνησης και εκλογικού σώµατος ο Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας είχε δικαίωµα να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει εκλογές. Αυτό το δικαίωµα το αφήρεσε ο Ανδρέας Παπανδρέου µε την αναθεώρηση του 1986 από τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, ο οποίος βεβαίως δεν µπορεί πια να διαλύσει τη Βουλή, βάσει όµως και του σηµερινού Συντάγµατος είναι ακόµη υπεύθυνος για την τήρησή του και άρα υποχρεωµένος να αντιδράσει σε περίπτωση κατάφωρων παραβιάσεών του, όπως συµβαίνει σήµερα. Η κυβέρνηση λοιπόν του Γ. Παπανδρέου όσο και η σηµερινή µόνο τυπικά έχουν το δικαίωµα να κυβερνούν. Είναι όµως ποτέ δυνατόν κυβερνήσεις ουσιαστικής µειοψηφίας να παίρνουν τόσο σκληρά µέτρα και µε τα συνεχή δάνεια (που όλα πηγαίνουν κατευθείαν στους δανειστές, ενώ παράλληλα στοιβάζουν καινούργια βάρη και ουσιαστικά µας κάνουν υποτελείς σ’ αυτούς) να διαµορφώνουν το µέλλον της χώρας; Αν όλα αυτά δεν είναι στην ουσία πραξικοπηµατικά, τότε τι είναι πραξικόπηµα;».

Αν σας καλούσε ο κ. Παπαδήμος, θα πηγαίνατεσε μια συνάντηση;

«Γιατί να µε καλέσει ο κ. Παπαδήµος; Για να πιούµε καφέ; Αν όµως συνέβαινε κάτι τέτοιο, βεβαίως θα του έλεγα όσο µπορούσα πιο ευγενικά ότι δεν κάνει καλά να συµβάλλει στο απεχθές έργο κάποιων ξένων που αποβλέπουν στην εξουδετέρωση του ελληνικού λαού και στην καταλήστευση του εθνικού πλούτου. Και ότι, αν δεν µπορεί να σταθεί ως εθνικός ηγέτης, τότε είναι καλύτερα να παραιτηθεί και να µη δεχθεί να γίνει ο πρωθυπουργός της κατάλυσης του ανεξάρτητου και κυρίαρχου ελληνικού κράτους που µας παρέδωσαν οι πρόγονοί µας, έστω µε τις ανεπάρκειες και τα προβλήµατά του. ∆εν υπάρχει ούτε µία περίπτωση στο δισεκατοµµύριο να συγχωρήσουν οι Ελληνες αυτό που πάει να γίνει. Η Ιστορία αργεί καµιά φορά αλλά είναι δίκαιη και σκληρή στην τελική της κρίση. Και αυτή θα έρθει µάλλον πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι φαντάζονται όσοι περιφρονούν την Ιστορία».

Γιατί επιμένετε ότι η αντίσταση θα πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά παλλαϊκού απελευθερωτικούαγώνα;

«Σήµερα, στις συνθήκες που ζούµε, τα έθνη-κράτη είναι ανάχωµα απέναντι στην αυτοκρατορία του χρήµατος, που γι’ αυτόν τον λόγο αγωνίζεται να τα διαλύσει, να τα ελέγξει από µέσα. Εµείς πρέπει να τα υπερασπιζόµαστε, γιατί δεν έχουµε άλλο πλαίσιο να διεκδικήσουµε τη δηµοκρατία και την κοινωνική προστασία. Ταυτόχρονα είναι απαραίτητο να είµαστε διεθνιστές. Αυτοί επιδιώκουν να βάλουν τους ευρωπαϊκούς λαούς τον έναν απέναντι στον άλλον. Εµείς, αντίθετα, πρέπει να τους ενώνουµε απέναντι στην αυτοκρατορία δίνοντας προοδευτικό περιεχόµενο στον εθνισµό τους, που δόλια κάποιοι τον συγχέουν µε εθνικισµό. Θα πρέπει να είναι κανείς εντελώς τυφλός για να µη βλέπει πόσο αναγκαίος είναι ο αγώνας για την εθνική ανεξαρτησία, για να πάρει ξανά ο ελληνικός λαός τον έλεγχο του κράτους του.

»Ο συνταγµατολόγος κ. Κασσιµάτης το είπε καθαρά: “Εχουµε ξένη κατοχή”. Και φυσικά συµφωνώ µαζί του. Τι είναι κατοχή; Οι ξένοι µε στρατιωτικές στολές; Σήµερα τα πράγµατα έχουν εξελιχθεί. Και µπορούµε να πούµε ότι οι ξένοι µε γραβάτα είναι περισσότερο αδίστακτοι. Και πιο επικίνδυνοι, γιατί δεν τους βλέπει ακόµη ο λαός. Οταν σε µια χώρα η εξωτερική, αµυντική, οικονοµική και πολιτική ζωή κατευθύνεται από έναν ή περισσότερους ξένους, τότε η χώρα αυτή δεν είναι ελεύθερη. ∆ηλαδή, τελεί υπό κατοχή. ∆εν υπάρχει εθνική ανεξαρτησία, οπότε και ο αγώνας µας θα πρέπει να είναι ανάλογος».

Χωράνε όλοι στο Μέτωπο που φτιάχνετε;Αριστεροί, κεντρώοι, δεξιοί και ακροδεξιοί;Βάζετε κάποιο... απαγορευτικό;

«Χωράνε όλοι οι Ελληνες πλην των κρυπτοχουντικών (που είναι και το µόνο “απαγορευτικό” µας), φτάνει να είναι ανεξάρτητοι και αποφασισµένοι να αγωνιστούν για τη χώρα τους. Γιατί δεν βλέπετε ότι από την άλλη πλευρά κεντρώοι, σοσιαλιστές, δεξιοί και ακροδεξιοί έχουν ξανακάνει το πάλαι ποτέ Μέτωπο της Εθνικοφροσύνης που τόσο ακριβά το πλήρωσε ο λαός µας; Γιατί εκείνοι επιτρέπεται να µην έχουν… απαγορευτικό και να έχουµε εµείς οι απλοί πατριώτες; Για µας σηµασία δεν έχει από πού ερχόµαστε αλλά πού πάµε».

Αν δεν μετέχετε στις εκλογές, θα στηρίξετεκάποιο πολιτικό σχήμα ή κόμμα;

«Η συζήτηση για τις εκλογές δεν είναι του παρόντος. Τώρα προτεραιότητα έχει να αποτρέψουµε τις καταστρεπτικές συµφωνίες που πρόκειται να υπογραφούν. Αντίσταση αλλά και αλληλεγγύη για να αντιµετωπίσουµε τα σηµερινά προβλήµατα».

Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ

«Γιατί όχι Ελβετία του Πολιτισµού και της Ειρήνης;»

Οταν λέτε για ανατροπή του συστήματος,τι εννοείτε;

«Το τέλος της εξάρτησής µας από τους ξένους, οι οποίοι βρίσκονται πίσω από το υπάρχον σύστηµα πολιτικής και οικονοµικής εξουσίας. Οταν φύγουν οι ξένοι, τότε αυτοµάτως θα καταρρεύσει και το σύστηµα».

Η λέξη «επανάσταση» τι σημαίνει για σας;

«Ανάσταση!».

Πώς θα θέλατε να σας θυμούνται οι επόμενεςγενιές;

«Οπως ακριβώς είµαι. Στο σηµείο αυτό θα ήθελα να σας µιλήσω για κάτι που πιστεύω ότι θα έλυνε το πρόβληµα της εθνικής µας ασφάλειας µια για πάντα: την Ιδέα της Ουδετερότητας. Με άλλα λόγια, να γίνει η Ελλάδα η Ελβετία του Πολιτισµού και της Ειρήνης. Με όπλα µας την ιστορία µας, τη συνεισφορά µας στον πολιτισµό και την πρόσφατη συµµετοχή µας στη συντριβή του φασισµού, είναι δυνατόν να κάνουµε το µεγάλο αυτό όραµα πραγµατικότητα. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι όλοι οι Ελληνες µέσα και έξω από τη χώρα θα προσπαθήσουµε να πείσουµε τον ΟΗΕ (και φυσικά τις µεγάλες δυνάµεις) ότι η ύπαρξή µας ως τόπου συνάντησης των πολιτισµών και τόπου επίλυσης διαφορών κάτω από τη σκιά των ∆ελφών, της Ολυµπίας και της Ακρόπολης θα είναι και γι’ αυτούς ωφέλιµη».

Prende in prestito un verso di Dionisios Solomos: «Popolo sempre corrivo al credere e sempre tradito», quando gli chiedono di commentare, come una canzone, la Grecia post memorandum. Grande compositore di musica. Questa volta - ancora una volta - interviene politicamente. Mikis Theodorakis prepara febbrilmente la prima manifestazione del fronte EL.LA.D.A. (Resistenza Popolare Democratica Greca) che si terrà il 1°febbraio all'Istituto Mihalis Kakoyannis . Mikis Theodorakis parla a "To Vima" del fronte di resistenza e solidarietà «nel quale hanno posto tutti i greci eccetto i cripto simpatizzanti della Giunta (che sono l'unica nostra esclusione), basta che siano indipendenti e decisi a lottare per il nostro paese».

- Ha detto che vi rivolgete a tutti i politici che non sono scesi a compromessi. Cosa intende per compromesso?

- La firma dei parlamentari con la quale dichiarano di essere d'accordo con il sig. Papakonstandinou, cioé con il principale autore del crimine nazionale. Il modo di realizzazione dell'accordo PSI+ con il quale cediamo la grande arma della Grecia, il diritto greco.
La Grecia è il paese cha ha fatto nascere la libertà, la democrazia, il pensiero, l'Europa. Siamo gli unici al mondo che possano parlare a nome dell'Europa e dell'umanità contro il nuovo fascismo del denaro. Per questa ragione i mercati hanno cominciato da noi l'attacco, per questo hanno messo a rappresentarci politici sotto il loro controllo, perché la Grecia non abbia più voce nel mondo.
Siamo arrivati al punto che oggi ci difendono sul piano internazionale uomini come Schmidt, Lafontaine, Delors e Soarez e che non ci difendono i nostri governanti!

- Lei aveva detto che il nostro paese era governato con un colpo di stato. Ora come giudicherebbe il governo Papadimos?

- Con questa espressione intendo due elementi fondamentali: il primo è che applicano nella loro azione il memorandum e gli accordi relativi al debito che, come si è visto, sono in contrasto con il diritto, sia quello greco sia quello europeo; e il secondo è che non hanno il sostanziale sostegno del corpo elettorale, dato che il PA.SO.K. ha perso un milione e Nea Dimokratia due milioni di elettori. Cosa che risulta ai sondaggi. La Costituzione del 1975 prevedeva che, in caso di divergenza tra il governo e il corpo elettorale, il Presidente della Repubblica avesse il diritto di sciogliere il Parlamento e di indire nuove elezioni. Questo diritto Andreas Papandreou lo ha abolito con la revisione del ruolo del Presidente della Repubblica del 1986, il quale certamente non può più sciogliere il Parlamento, ma in base all'attuale Costituzione è ancora responsabile del suo rispetto e dunque obbligato a contrastare in caso di manifeste violazioni, come accade oggi. Dunque, tanto il governo di Yorgos Papandreou quanto quello in carica solo sulla carta hanno il diritto di governare. Ma quando mai è ammissibile che governi sostanzialmente minoritari prendano misure tanto dure e che con i debiti conseguenti (il quali vanno direttamente nelle tasche dei creditori, mentre parallelamente accumulano nuovi pesi e di fatto ci rendono loro vassalli) modellino il futuro del paese? Se tutto ciò non è in sostanza un colpo di stato, cos'è allora un colpo di stato?

- Se la invitasse il signor Papadimos, andrebbe a un incontro?

- Perché mai dovrebbe invitarmi, il signor Papadimos? Per prenderci un caffé? Ma se accadesse qualcosa del genere, di certo gli direi nel modo più garbato che non fa bene a contribuire all'opera disgustosa di alcuni stranieri che mirano all'annientamento del popolo greco e alla razzia della ricchezza nazionale. E che, se non può porsi come guida nazionale, allora è meglio che si ritiri e non accetti di diventare il primo ministro della dissoluzione dello stato greco indipendente e sovrano che ci hanno consegnato i nostri progenitori, pur con le sue insufficienze e i suoi problemi. Non esiste neppure una probabilità su un miliardo che i Greci perdonino quanto sta per succedere.
La Storia a volte va lenta, ma è giusta e dura nel suo giudizio finale. E questo arriverà forse più in fretta di quanto immaginino tutti quelli che disprezzano la Storia.

- Perché insiste sul fatto che la resistenza debba avere le caratteristiche di una lotta di liberazione di tutto il popolo?

- Oggi, nei trattati che stiamo vivendo, gli stati nazionali sono un argine di fronte all'impero del denaro, per la qual ragione si lotta per dissolverli, perché siano controllabili dall'interno. Bisogna che noi ci proteggiamo, perché non abbiamo altro quadro per rivendicare la democrazia e la protezione sociale. Nello stesso tempo è indispensabile essere internazionalisti. Quelli tentano di mettere i popoli europei l'uno contro l'altro. Noi, al contrario, bisogna che li uniamo di fronte all'impero, dando un contenuto progressivo al loro sentimento nazionale, che fraudolentemente certuni confondono con il nazionalismo. Bisogna essere del tutto ciechi per non vedere quanto sia necessaria la lotta per l'indipendenza nazionale, affinché il popolo greco riprenda il controllo del suo stato.
Il costituzionalista signor Kassimatis l'ha detto chiaramente: "Abbiamo un'occupazione straniera". E naturalmente sono d'accordo con lui. Cos'è un'occupazione? Gli stranieri in divisa militare? Oggi le cose si sono sviluppate. E possiamo dire che gli stranieri in cravatta per lo più non hanno esitazioni. E sono più pericolosi, perché il popolo ancora non li scorge. Quando in un paese gli affari esteri, la difesa, l'economia e la vita politica sono indirizzate da uno o più stranieri, allora questo paese non è libero. Vale a dire, si trova sotto occupazione. Non esiste un'indipendenza nazionale, per questo bisognerebbe che la nostra lotta fosse conseguente.

- Possono stare tutti nel Fronte che ha costruito? Gente di sinistra, di centro, di destra e di estrema destra? Ha collocato qualche divieto d'ingresso?

- C'è posto per tutti i Greci, con l'eccezione dei cripto simpatizzanti della Giunta (è il nostro unico divieto), basta che siano indipendenti e decisi a lottare per il loro paese. Perché non vede che dall'altra parte i centristi, i socialisti, quelli di destra e di estrema destra hanno ricostituito l'ex Fronte di Sentimento Nazionale che tanto costò al nostro popolo? Perché è permesso che quelli non abbiano... esclusioni mentre ne abbiamo noi semplici patrioti? Per noi non ha significato da dove veniamo, ma dove andiamo.

- Se non partecipate alle elezioni, sosterrete qualche programma o partito politico?

- La discussione sulle elezioni non è all'ordine del giorno. Adesso la priorità è che scongiuriamo i catastrofici accordi che si tratta di sottoscrivere. Resistenza, ma anche solidarietà per far fronte ai problemi dell'oggi.

L'IDEA DELLA NEUTRALITA'

«Perché non una Svizzera della Civiltà e della Pace?»

- Quando parla di rovesciamento del sistema, che cosa intende?

- La fine della nostra dipendenza dagli stranieri, i quali si trovano dietro all'attuale sistema di potere politico ed economico. Quando gli stranieri se ne andranno, allora automaticamente anche il sistema crollerà.

- La parola «rivoluzione» cosa significa per lei?

- Resurrezione!

- Come vorrebbe essere ricordato dalle generazioni future?

- Esattamente come sono. Al punto che vorrei parlarle di qualcosa in cui credo, che risolverebbe una volta per tutte il problema della nostra sicurezza nazionale: l'Idea della Neutralità. In altre parole, che la Grecia diventi la Svizzera della Civiltà e della Pace. Con le armi della nostra storia, del nostro contributo alla civiltà, della nostra recente partecipazione all'abbattimento del fascismo, è possibile trasformare in realtà questa nostra grande visione. Con l'impegno, certamente, che tutti Greci della madrepatria e della diaspora convincano le Nazioni Unite (e naturalmente le grandi potenze) che la nostra esistenza come luogo d'incontro delle civiltà e come luogo di risoluzione delle divergenze all'ombra di Delfi, di Olimpia, dell'Acropoli sarebbe utile per tutti.

(trad. gpt)