Τ’όνειρο καπνός

La ballata di Mauthausen è una storica composizione di Mikis Theodorakis (affidata nella registrazione originale del 1966 alla voce di Maria Farandouri comprendente, tra le altre cose, quattro celeberrimi testi di Iakovos Kambanellis. Si tratta dei quattro fondamentali testi tratti dalla “Tριλογία για Μαουτχάουζεν” (Trilogia di Mauthausen) del poeta e drammaturgo greco, musicati da Mikis Theodorakis, più altri sei testi di Nikos Gatsos, Gerasimos Stavrou, Dimitris Christoudoulou e Tasos Livaditis, già compresi nel "Ciclo Farandouri" inciso dalla cantante nel 1964. Senza nessun timore di esagerazione, la Ballata di Mauthausen contiene non solo tra le più celebri e toccanti canzoni in lingua greca (si pensi solo a Άσμα ασμάτων), ma anche tra quelle dedicate ai campi di sterminio a livello internazionale. Un album rimasto per sempre legato alla figura e alla voce di Maria Farandouri e un progetto importantissimo. che vede finalmente una luce definitiva in questo sito, dopo anni in cui è rimasto colpevolmente sparso tra vari autori e scollegato. Una sola cosa non può cambiare: la dedica che, a suo tempo, feci a mio nonno paterno, Bruno Venturi (1898-1978), che fu prigioniero e superstite di Mauthausen, la “Casa della dogana”. [RV]

1.Mαουτχάουζεν (The Ballad of Mauthausen) ονομάστηκε ο κύκλος τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη, τα οποία αποτελούν μελοποίηση -κατά κύριο λόγο- του αφηγηματικού έργου Μαουτχάουζεν του Ιάκωβου Καμπανέλλη, στο οποίο περιγράφεται ο έρωτας δύο κρατουμένων στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο ποιητής Ιάκωβος Καμπανέλλης φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν. Το 1965 έγραψε τέσσερα ποιήματα που αφορούσαν εκείνη την περίοδο και ζήτησε από τον καλό του φίλο και συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη να τα μελοποιήσει. Ο Θεοδωράκης, ο οποίος είχε φυλακιστεί και ο ίδιος κατή τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής σε γερμανικές και ιταλικές φυλακές, δημιούργησε όμορφες και αξέχαστες μελωδίες που αναδεικνύουν τα συγκινητικά ποιήματα του Καμπανέλλη. Εκείνα τα ποιήματα έγιναν έκτοτε παγκοσμίως γνωστά ως η τριλογία του Μαουτχάουζεν. Η συμβολή της τραγουδίστριας Μαρίας Φαραντούρη ήταν καθοριστική. Στην αρχική ελληνική έκδοση του έργου, που ηχογραφήθηκε το 1966, περιλαμβάνονται τέσσερα μελοποιημένα ποιήματα του Καμπανέλλη («Άσμα ασμάτων», «Ο Αντώνης», «Ο δραπέτης» και «Όταν τελειώσει ο πόλεμος») καθώς και άλλων ποιητών («Κουράστηκα να σε κρατώ» του Δημήτρη Χριστοδούλου, «Ο ίσκιος έπεσε βαρύς» του Γεράσιμου Σταύρου, «Πήρα τους δρόμους του ουρανού» του Τάσου Λειβαδίτη, και «Στου κόσμου την ανηφοριά», «Το εκκρεμές» και «Τ' όνειρο καπνός» του Νίκου Γκάτσου). Τραγουδάει η Μαρία Φαραντούρη.

2.Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο ποιητής Ιάκωβος Καμπανέλλης φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν. Το 1965 έγραψε τέσσερα ποιήματα που αφορούσαν εκείνη την περίοδο και ζήτησε από τον καλό του φίλο και συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη να τα μελοποιήσει. Ο Θεοδωράκης, ο οποίος είχε φυλακιστεί και ο ίδιος κατή τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής σε γερμανικές και ιταλικές φυλακές, δημιούργησε όμορφες και αξέχαστες μελωδίες που αναδεικνύουν τα συγκινητικά ποιήματα του Καμπανέλλη. Εκείνα τα ποιήματα έγιναν έκτοτε παγκοσμίως γνωστά ως η τριλογία του Μαουτχάουζεν. Η συμβολή της τραγουδίστριας Μαρίας Φαραντούρη ήταν καθοριστική. Στην αρχική ελληνική έκδοση του έργου, που ηχογραφήθηκε το 1966, περιλαμβάνονται τέσσερα μελοποιημένα ποιήματα του Καμπανέλλη («Άσμα ασμάτων», Ο Αντώνης, Ο δραπέτης και 'Αμα τελειώσει ο πόλεμος) καθώς και άλλων ποιητών (Κουράστηκα να σε κρατώ του Δημήτρη Χριστοδούλου, «Ο ίσκιος έπεσε βαρύς» του Γεράσιμου Σταύρου, Πήρα τους δρόμους τ’ ουρανού του Τάσου Λειβαδίτη, και Στου κόσμου την ανηφοριά, Το εκκρεμές και Τ’όνειρο καπνός του Νίκου Γκάτσου). Τραγουδάει η Μαρία Φαραντούρη.

The Ballad of Mauthausen is an historical composition by Mikis Theodorakis (originally recorded 1966 by Maria Farandouri including, four celebrated poems by the Greek poet and playwright Iakovos Kambanellis, drawn from his “Tριλογία για Μαουτχάουζεν” (Mauthausen Trilogy), and other six poems by Nikos Gatsos, Gerasimos Stavrou, Dimitris Christoudoulou and Tasos Livaditis, already recorded 1964 in the so-called "Farandouri Cycle". The Ballad of Mauthausen includes, with no fear of exaggeration, not only some among the most famous and touching songs in the Greek language, but also among those dedicated to the extermination camps in any language. This album, indissolubly associated with Maria Farandouri's figure and voice, is a most important project of our website, now totally reshaped and restructured after years during which its songs have been scattered among various authors. One thing cannot change, however: the dedication I made to my grandfather, Bruno Venturi (1898-1978), who was a prisoner in and a survivor of Mauthausen, the “Customs House”. [RV]