Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το Νότο,
δύσκολες βάρδιες, κακός ύπνος και μαλάρια.
Είναι παράξενα της Ίντιας τα φανάρια
και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε με το πρώτο.
Πέρ’ απ’ τη γέφυρα του Αδάμ, στη Νότιο Κίνα,
χιλιάδες παραλάβαινες τσουβάλια σόγια.
Μα ούτε στιγμή δεν ελησμόνησες τα λόγια
που σου `πανε μια κούφια ώρα στην Αθήνα
Στα νύχια μπαίνει το κατράμι και τ’ ανάβει,
χρόνια στα ρούχα το ψαρόλαδο μυρίζει,
κι ο λόγος της μες’ το μυαλό σου να σφυρίζει,
"ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι; "
Νωρίς μπατάρισε ο καιρός κι έχει χαλάσει.
Σκατζάρισες, μα σε κρατά λύπη μεγάλη.
Απόψε ψόφησαν οι δυο μου παπαγάλοι
κι ο πίθηκος που `χα με κούραση γυμνάσει.
Η λαμαρίνα! ...η λαμαρίνα όλα τα σβήνει.
Μας έσφιξε το kuro siwo σαν μια ζωνη
κι συ κοιτάς ακόμη πάνω απ’το τιμόνι,
πως παίζει ο μπούσουλας καρτίνι με καρτίνι.
δύσκολες βάρδιες, κακός ύπνος και μαλάρια.
Είναι παράξενα της Ίντιας τα φανάρια
και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε με το πρώτο.
Πέρ’ απ’ τη γέφυρα του Αδάμ, στη Νότιο Κίνα,
χιλιάδες παραλάβαινες τσουβάλια σόγια.
Μα ούτε στιγμή δεν ελησμόνησες τα λόγια
που σου `πανε μια κούφια ώρα στην Αθήνα
Στα νύχια μπαίνει το κατράμι και τ’ ανάβει,
χρόνια στα ρούχα το ψαρόλαδο μυρίζει,
κι ο λόγος της μες’ το μυαλό σου να σφυρίζει,
"ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι; "
Νωρίς μπατάρισε ο καιρός κι έχει χαλάσει.
Σκατζάρισες, μα σε κρατά λύπη μεγάλη.
Απόψε ψόφησαν οι δυο μου παπαγάλοι
κι ο πίθηκος που `χα με κούραση γυμνάσει.
Η λαμαρίνα! ...η λαμαρίνα όλα τα σβήνει.
Μας έσφιξε το kuro siwo σαν μια ζωνη
κι συ κοιτάς ακόμη πάνω απ’το τιμόνι,
πως παίζει ο μπούσουλας καρτίνι με καρτίνι.
inviata da Riccardo Gullotta - 21/11/2020 - 19:47
Lingua: Italiano
Traduzione italiana / Μετέφρασε στα ιταλικά / Italian translation / Traduction italienne / Italiankielinen käännös:
Gian Piero Testa
Gian Piero Testa
KURO SIWO
Al primo imbarco capitò un carico per il Sud,
comandate difficili, malaria e sonno infame.
Hanno certi strani i fanali in India,
e non li vedi, e invece parlano al capitano.
Oltre il ponte di Adamo nella Cina meridionale
caricavi sacchi di soia a migliaia.
Ma neppure un istante scordavi le parole
che incrociando le dita ti dissero ad Atene.
Penetra sotto le unghie il catrame e le fa bruciare,
da anni l’olio di pesce ti olezza nei vestiti,
e le parole di lei a fischiarti nel cervello:
" È la bussola a girare o il bastimento?".
Presto è girato il tempo e si è guastato.
Hai finito la guardia ma ti domina un gran dolore.
Stasera i due pappagalli ti sono crepati
e la scimmietta che con pena avevi ammaestrato.
La lamiera...la lamiera spegne ogni cosa.
Come una cintura ci ha stretto il Kuro Siwo
e tu guardi ancora al di sopra del timone
come di quarta in quarta la bussola va giocando.
Al primo imbarco capitò un carico per il Sud,
comandate difficili, malaria e sonno infame.
Hanno certi strani i fanali in India,
e non li vedi, e invece parlano al capitano.
Oltre il ponte di Adamo nella Cina meridionale
caricavi sacchi di soia a migliaia.
Ma neppure un istante scordavi le parole
che incrociando le dita ti dissero ad Atene.
Penetra sotto le unghie il catrame e le fa bruciare,
da anni l’olio di pesce ti olezza nei vestiti,
e le parole di lei a fischiarti nel cervello:
" È la bussola a girare o il bastimento?".
Presto è girato il tempo e si è guastato.
Hai finito la guardia ma ti domina un gran dolore.
Stasera i due pappagalli ti sono crepati
e la scimmietta che con pena avevi ammaestrato.
La lamiera...la lamiera spegne ogni cosa.
Come una cintura ci ha stretto il Kuro Siwo
e tu guardi ancora al di sopra del timone
come di quarta in quarta la bussola va giocando.
inviata da Riccardo Gullotta - 21/11/2020 - 19:49
Lingua: Inglese
English translation / Μετέφρασε στα αγγλικά / Traduzione inglese / Traduction anglaise / Englanninkielinen käännös:
Simon Darragh
Simon Darragh
KURO SIWO
That first trip - a southern freight, by chance -
no sleep, malaria, difficult watches.
Strangely deceptive, the lights of the Indies -
they say you don't see them at a first glance.
Beyond Adam's bridge, you took on freight
in South China - soya, sacks by the thousand,
and couldn't get out of your mind for a second
what they'd told you in Athens one wasted night.
The tar gets under your nails, and burns;
the fish-oil stinks on your clothes for years,
and her words keep ringing still in your ears:
"Is it the ship or the compass that turns?"
You altered course when the weather turned,
but the sea bore a grudge and exacted its cost.
Tonight my two caged parrots were lost,
and the ape I'd had such trouble to train.
The ship! - it wipes out all our chances.
The Kuro Siwo crushed us under its heel,
but you're still watching, over the wheel,
how, point by point, the compass dances.
That first trip - a southern freight, by chance -
no sleep, malaria, difficult watches.
Strangely deceptive, the lights of the Indies -
they say you don't see them at a first glance.
Beyond Adam's bridge, you took on freight
in South China - soya, sacks by the thousand,
and couldn't get out of your mind for a second
what they'd told you in Athens one wasted night.
The tar gets under your nails, and burns;
the fish-oil stinks on your clothes for years,
and her words keep ringing still in your ears:
"Is it the ship or the compass that turns?"
You altered course when the weather turned,
but the sea bore a grudge and exacted its cost.
Tonight my two caged parrots were lost,
and the ape I'd had such trouble to train.
The ship! - it wipes out all our chances.
The Kuro Siwo crushed us under its heel,
but you're still watching, over the wheel,
how, point by point, the compass dances.
inviata da Riccardo Gullotta - 22/11/2020 - 13:05
Lingua: Francese
Traduction française / Μετέφρασε στα γαλλικά / Traduzione francese / French translation / Ranskankielinen käännös:
Michel Volkovitch
Michel Volkovitch
KURO-SIWO
Première traversée, un cargo pour la Chine.
Pénibles quarts, mauvais sommeil et malaria.
Etranges phares, entre Bombay et Batavia :
c'est au dernier moment, dit-on, qu'on les devine.
Longtemps après le Pont d'Adam et Calcutta,
tu as chargé des sacs de soja plein les cales,
en trimbalant aussi à toutes les escales
ces mots qu'en Grèce à ton oreille on chuchota.
Le goudron douloureux sous les ongles se colle.
Sur toi, d'autres odeurs incrustées par les ans.
Et cette voix perdue qui siffle en toi, disant,
"Chéri, c'est le bateau qui tourne, ou la boussole ?"
Brève accalmie. Bientôt le temps s'est détraqué.
Tu as fini ton quart, mais un chagrin tenace
te suit. Ce soir, mes perroquets ont bu la tasse,
de même que mon singe à grand-peine éduqué.
La tôle du bateau !... La tôle efface tout.
Le Kuro-Siwo sombre autour de nous se noue.
Et toi, baissant les yeux - car la mer est partout -,
tu vois de quart en quart la boussole qui joue.
Première traversée, un cargo pour la Chine.
Pénibles quarts, mauvais sommeil et malaria.
Etranges phares, entre Bombay et Batavia :
c'est au dernier moment, dit-on, qu'on les devine.
Longtemps après le Pont d'Adam et Calcutta,
tu as chargé des sacs de soja plein les cales,
en trimbalant aussi à toutes les escales
ces mots qu'en Grèce à ton oreille on chuchota.
Le goudron douloureux sous les ongles se colle.
Sur toi, d'autres odeurs incrustées par les ans.
Et cette voix perdue qui siffle en toi, disant,
"Chéri, c'est le bateau qui tourne, ou la boussole ?"
Brève accalmie. Bientôt le temps s'est détraqué.
Tu as fini ton quart, mais un chagrin tenace
te suit. Ce soir, mes perroquets ont bu la tasse,
de même que mon singe à grand-peine éduqué.
La tôle du bateau !... La tôle efface tout.
Le Kuro-Siwo sombre autour de nous se noue.
Et toi, baissant les yeux - car la mer est partout -,
tu vois de quart en quart la boussole qui joue.
inviata da Riccardo Gullotta - 22/11/2020 - 18:41
Lingua: Spagnolo
Traducción Española / Ισπανική μετάφραση / Traduzione spagnola / Spanish translation / Traduction espagnole / Espanjankielinen käännös:
David Hernández de la Fuente - edición " Nicos Cavadías. Poesía completa”
David Hernández de la Fuente - edición " Nicos Cavadías. Poesía completa”
KURO SIWO
Como primer viaje le tocó un flete al sur,
penosas guardias, sueño precario y malaria.
Son extraños los faros que tienen en la India,
dicen que a la primera nunca los puedes ver.
Pasado el puente de Adams, en el sur de la China,
muchos sacos de soja cargaste, más de mil,
pero en ningún momento has podido olvidar
qué cosas te dijeron en mala hora en Atenas.
El alquitrán te quema, se te pega a los dedos,
tus ropas hace mucho que huelen a pescado,
Pero aún silba su frase en tu cabeza:
“¿Qué es lo que da vueltas, la brújula o el barco?
”Ha comenzado pronto, el tiempo va a peor.
Has cumplido tu guardia, pero estás desolado.
Esta noche murieron mis dos pequeños loros
y aquel mono que había amaestrado tanto.
Como primer viaje le tocó un flete al sur,
penosas guardias, sueño precario y malaria.
Son extraños los faros que tienen en la India,
dicen que a la primera nunca los puedes ver.
Pasado el puente de Adams, en el sur de la China,
muchos sacos de soja cargaste, más de mil,
pero en ningún momento has podido olvidar
qué cosas te dijeron en mala hora en Atenas.
El alquitrán te quema, se te pega a los dedos,
tus ropas hace mucho que huelen a pescado,
Pero aún silba su frase en tu cabeza:
“¿Qué es lo que da vueltas, la brújula o el barco?
”Ha comenzado pronto, el tiempo va a peor.
Has cumplido tu guardia, pero estás desolado.
Esta noche murieron mis dos pequeños loros
y aquel mono que había amaestrado tanto.
inviata da Riccardo Gullotta - 24/11/2020 - 19:14
Lingua: Russo
Русский перевод / Ρωσική μετάφραση / Traduzione russa / Russian translation / Traduction russe /
Venäjänkielinen Käännös:
muztext
Venäjänkielinen Käännös:
muztext
КУРО СИВО
Первая поездка была проездом на юг
Трудные изменения, плохой сон и малярия
Фары странные для Индии
И вы не видите их, как они говорят вначале
За мостом Адама в Южном Китае
Тысячи мешков сои были подобраны
Но ни на секунду ты не забыл слова
Куда вы идете на полый час в Афинах
Смола входит в гвозди и зажигает это
В течение многих лет рыбий жир пахло на одежде
И ее речь в твоих мыслях насвистывает
Это компас, который поворачивает или лодка
В начале погода плохая и плохая
Вы набросали, но это вас очень огорчает
Сегодня вечером два моих попугая умерли
А усталая обезьяна тренируется
Листовой металл, листовой металл стирает все
Он привязал к нам Куро Сиво как пояс
И ты все еще смотришь на руль
Как картонный компас играет с картонной коробкой.
Первая поездка была проездом на юг
Трудные изменения, плохой сон и малярия
Фары странные для Индии
И вы не видите их, как они говорят вначале
За мостом Адама в Южном Китае
Тысячи мешков сои были подобраны
Но ни на секунду ты не забыл слова
Куда вы идете на полый час в Афинах
Смола входит в гвозди и зажигает это
В течение многих лет рыбий жир пахло на одежде
И ее речь в твоих мыслях насвистывает
Это компас, который поворачивает или лодка
В начале погода плохая и плохая
Вы набросали, но это вас очень огорчает
Сегодня вечером два моих попугая умерли
А усталая обезьяна тренируется
Листовой металл, листовой металл стирает все
Он привязал к нам Куро Сиво как пояс
И ты все еще смотришь на руль
Как картонный компас играет с картонной коробкой.
inviata da Riccardo Gullotta - 25/11/2020 - 15:46
×
![]()
[1947]
Ποίημα / Poesia / A Poem by / Poème / Runo :
Níkos Kavvadías
Μουσική / Musica / Music / Musique / Sävel:
Thanos Mikroutsikos
Ερμηνεία / Interpreti / Performed by / Interprétée par / Laulavat:
Giannis Koutras [Γιάννης Κούτρας]
'Αλμπουμ / Album:
Σταυρός του Νότου [Stavrós tou Nótou] [1979]
*L’immagine
Yannis Tsarouchis [Γιάννη Τσαρούχη] fu un pittore greco di grande levatura. Il ritratto che ne ha dato Elytis, riportato nel sito segnalato, centra in poche righe l’artista e l’opera (rassegna sullo stesso sito citato). L’immagine proposta fece parte dell’illustrazione per la raccolta di poesie Pousi. Lo stile è quello del gruppo artistico Armos, di cui Tsarouchis fu cofondatore nel 1949.
Si rifletta per qualche momento sull’immagine: l’aria assente della ζουμπουρλουδικα /grassoccia, l’approccio non proprio convinto del marinaio, lo specchio che indica il suo doppio etc. Cosa suggerisce di primo acchito, i prodromi di un amplesso mercenario o l’espressione di una solitudine incommensurabile ?
L’editore Karavia non avrebbe potuto fare scelta più azzeccata per illustrare la raccolta.
Il titolo
La Kuroshio è una corrente calda che origina dalle Filippine, lambisce la parte meridionale del Giappone e confluisce nella corrente del Pacifico settentrionale. Trasporta acqua calda contribuendo a temperare il clima delle zone settentrionali. Il nome in giapponese è composto da 潮 [kuro] /nero e 潮 [Cháo] /marea. Nero è riferito al colore scuro che in realtà è blu molto intenso.
Anche questa canzone, come la maggior parte musicate da Thanos Mikroutsikos sui testi di Kavvadias, è inclusa nella raccolta Πούσι [ Pousi ] / Oscurità, a cui si è fatto cenno in Σταυρός του Νότου.
Le precisazioni antecedenti, anche se spartane, potrebbero essere suggestioni sufficienti per inquadrare la canzone e la poetica di Kavvadias del secondo periodo. Si ritiene utile però, per agevolare ulteriormente la lettura e la fruizione della canzone, riportare un’analisi di un insigne grecista francese, Michel Volkovitch, appassionato di Kavvadias. È un commento approfondito e ficcante, che segue da vicino le analisi di Meri Miké [Μαίρη Μικέ], accademica greca nota per i suoi studi su Kavvadias.
Infine chi darà un’occhiata alle traduzioni inglese e francese potrà notare che gli autori sono andati oltre
la traduzione letterale, sono riusciti a rispettare la metrica del testo originale. L’impresa, non facile, non è stata all’insegna della leziosaggine ma per trasporre la tensione ideale di Kavvadias, come si può cogliere nella parte finale del commento seguente.
E poi il verso è ancora lì. Ciò che non era affatto insolito negli anni '30 diventa assolutamente eccezionale nel dopoguerra, nell'epoca dell’egemonia del verso libero. Nuovo enigma: che il poeta mostri qui un cauto conservatorismo, vedendo in questa forma vincolata una salvaguardia, una barriera da opporre alla dispersione del contenuto? O al contrario, ha scelto l'anacronismo per il suo lato sovversivo? Strappare di soppiatto i vecchi versi dal suo rimontaggio, portare questa nave fantasma in quello che poteva essere una svolta finale, non è stato un atto di pirateria poetica?
Il verso qui porta l'ambiguità al suo apice. La solennità di questi ritmi, queste rime prorompenti, forse si tratta di omaggio con un sommesso mormorio di piacere alla tradizione - o forse un gioco beffardo. Questo scarto incongruo tra forma e contenuto, diverte, ma desta anche inquietudine. Tra commozione e derisione, il poeta ci porta più che mai in navigazione.
Et puis le vers est toujours là. Ce qui n'avait rien d'inhabituel dans les années 30 devient carrément exceptionnel après-guerre, à l'époque du vers libre hégémonique. Nouvelle énigme : le poète fait-il preuve ici d'un conservatisme prudent, voyant dans cette forme stricte un garde-fou, une digue face à l'éparpillement du contenu ? Ou au contraire, a-t-il choisi l'anachronisme pour son côté subversif ? Sortir en douce le vers ancien de son radoub, emmener ce vaisseau fantôme dans ce qui pouvait être une ultime virée, n'y avait-il pas là un acte de piraterie poétique ?
Le vers, ici, porte l'ambiguïté à son comble. La solennité de ces rythmes, ce rimes éclatantes, c'est peut-être un hommage ronronnant de plaisir à la tradition — ou peut-être un jeu moqueur. Ce décalage incongru entre enveloppe et contenu, il amuse — il inquiète aussi. Entre émotion et dérision, le poète nous mène plus que jamais en bateau.
[Riccardo Gullotta]