Ο Μπεζεντάκος (Οι αστοί τρομάξανε)

Ο Μιχάλης Μπεζεντάκος
απó Κόκκινο Φάκελο, Ιστορικó, πολιτικό blog για την ιστορία της διεθνούς και ελληνικής αριστεράς - 26/9/2010

Ο Μιχάλης Μπεζεντάκος γεννήθηκε στην Μάνη και από νωρίς γνώρισε με την προσωπική του συμμετοχή τους αγώνες της εργατιάς που μαστίζονταν από την φτώχεια και την άγρια εκμετάλλευση. Ο Μιχάλης Μπεζεντάκος έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1929 αφού αποχώρησε από την ομάδα των "Αρχειομαρξιστών". Την 1/8/1931 σε μια σύγκρουση στην Δραπετσώνα ανάμεσα σε μέλη του ΚΚΕ και χωροφύλακες που επιχειρούσαν να διαλύσουν την συκγέντρωσή τους σκοτώθηκε ο αστυφύλακας Γυφτοδημόπουλος. Οι αρχές κατηγόρησαν για την δολοφονιά αυτή τον Μιχάλη Μπεζεντάκο. Στην σύγκρουση παρευρίσκονταν και οι παρακάτω εκτός του Μ Μπεζαντάκου: Κ Σαρίκας, Μ Βοσνάκης, Μόσχος, Δούλγέρης, Γ Καλογερίδης, Λ Δημητριάδης. Ο Μιχάλης Μπεζεντάκος που ως τότε κρύβονταν σε σκηνή στην περιοχή Μαγκουφάνα συλλαμβάνεται μερικές μέρες αργότερα. Οι αρχές των μεταφέρουν στις φυλακές Συγγρού με σκοπό να τον περάσουν απο δίκη για ανθρωποκτονία τον Απρίλη του 1932. Τότε είναι που το ΠΓ του ΚΚΕ αποφασίζει την απόδραση του. Με διασυνδέσεις που το Κόμμα έχει φροντίζει να μεταφέρει τον Μπεζεντάκο στο κελί του Νεφελούδη και του Μαρμαρέλη. Ο Μπεζεντάκος ξεκινά να προσποιείται τον άρρωστο στα προσκλητήρια και μένει κουκουλωμένος στο στρώμα του. Τρώει ελάχιστα και ζητάει νερό το οποίο ρίχνει κάθε με μέρα 2 με 3 φορές σε ένα ήδη μουχλιασμενο σημείο στον τοίχο του μπάνιου. Αργότερα η οργάνωση του ΚΚΕ του προμηθεύει και εργαλεία για να τρυπήσει τον τοίχο. Στις 5/3/1932 ο Μιχάλης Μπεζεντάκος δεν εμφανίζεται στο προσκλητήριο. Οι φύλακες ήδη γνωρίζουν οτι είναι άρρωστος και δεν ασχολούνται περισσότερο μαζί του. Ο ίδιος βρίσκεται κλεισμένος στο μπάνιο και μετά το προσκλητήριο ξεκινά αργά και μεθοδικά να γκρεμίζει τον τοίχο. Παράλληλα, στο δωμάτιο κάτω απο τα σκεπάσματα έχουν στοιβαχθεί κούτσουρα στο σχήμα του ανθρώπινου σώματος για παραπλάνηση. Το βράδυ ο τοίχος έχει τρυπήσει και ο Μιχάλης Μπεζεντάκος πηδά στο κενό. Απο κάτω τον περιμένουν μέλη του ΚΚΕ που τον μεταφέρουν σε ασφαλές σπίτι όπου κρύβεται μέχρι να αναρρώσει απο χτύπημα στο κεφάλι που του προκάλεσε η πτώση. Στις 10 το άλλο πρωί ένας φύλακας εντοπίζει την τρύπα του μπάνιου και μετά το προσκλητήριο αντιλαμβάνονται και την απόδραση του Μπεζεντάκου. Ακολουθούν όπως λέει και το τραγούδι που η απόδραση αυτή ενέπνευσε στο λαό, χαμός από τηλεγραφήματα, έρευνες και ανακρίσεις. Ο Νεφελούδης και ο Μαρμαρέλης ανακρίνονται και τους επιβάλλεται μια παράταση της ποινής τους κατά 2 μήνες για συνεργεία. Ο προοδευτικός κόσμος αγανακτά με την απόφαση και διαδηλώνει οτι : "Οι φυλακισμένοι έχουν το δικαίωμα, αν μπορούν να δραπετεύσουν". Απο τους δεσμοφύλακες τιμωρήθηκε ο φύλακας Κυριάγκωνας με έξι μήνες εκτός υπηρεσίας για βαρειά αμέλεια καθήκοντος. Ο ίδιος δήλωσε περιπαικτικά οτι : "και τι χρειαζόμαστε εμείς , άμα πάρει απόφαση το ΠΓ να δραπετεύσουν οι κομμουνιστές, όλοι θα αποδράσουν". Αργότερα ο Μιχάλης Μπεζεντάκος φυγαδεύεται στην ΕΣΣΔ.

Απο εδώ ξεκινά όλη η μαύρη παραφιλολογία σχετικά με την τύχη του Μιχάλη Μπεζεντάκου. Πολλοί, αριστερών αποχρώσεων κυρίως, υποστηρίζουν οτι τα ίχνη του Μπεζεντάκου χάνονται, οτι το ΚΚΕ εδώ ανακοινώνει οτι ο Μπεζεντάκος κατατάσσεται στις Διεθνείς Ταξιαρχίες και οτι σκοτώνεται στον ισπανικό εμφύλιο, ενώ κάτι τέτοιο έιναι ψέμα. Κατά την δική τους ιστορική πραγματικότητα ο Μιχάλης Μπεζεντάκος πέφτει θύμα του Στάλιν και των εκκαθαρίσεων του και πεθαίνει βασανισμένος σε κάποιο νοσοκομείο της ΕΣΣΔ. Ο λόγος για τον οποίο ο Μπεζεντάκος διώκεται είναι οι φιλοτροτσκιστικές του πεποιθήσεις...

Όπως ήδη προαναφέραμε ο Μιχάλης Μπεζεντάκος πριν την ένταξη του στο ΚΚΕ ανήκε στην τροτσκιστικά "χρισμένη" φράξια των αρχειομαρξιστών. Η μετάβασή του στο ΚΚΕ έγινε μετά απο αίτηση του ιδίου και αφού συζήτησε με την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ (ασφαλώς λόγω καταστατικού). Έτσι το επιχείρημα περί φιλοτροτσκισμού του Μπεζεντάκου μένει αίολο.

Ο Μιχάλης Μπεζεντάκος πέρασε στην Ισπανία μέσω των Διεθνών Ταξιαρχιών. Οι ελληνικές δυνάμεις που έλαβαν μέρος με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες κατατάσσονταν είτε στον λόχο Ρήγας Φερραίος/Νίκος Ζαχαριάδης που ανήκε στο τάγμα Δημητρώφ της 13ης Ταξιαρχίας, είτε στον ελληνοαμερικανικό λόχο της 15ης Ταξιαρχίας. Ο Μπεζεντάκος κατατάχθηκε στον πρώτο. Ο χώρος Μάνος Λοιζος πρόσφατα φιλοξένησε έκθεση ντοκουμέντων για τα 90 χρόνια του ΚΚΕ και ανάμεσα στις πολλές φωτογραφίες βρήκαμε και του Μιχάλη Μπεζεντακου στην Ισπανία...



Michalis Bezendakos
da Kokkinos Fakelos, blog storico-politico sulla sinistra greca e internazionale, 26/10/2010

Michalis Bezendakos (o Bezandakos, o Bezadakos) era nato a Mani, e da ben presto aveva conosciuto, partecipandovi di persona, le lotte della classe operaia, devastata dalla povertà e dallo sfruttamento selvaggio. Michalis Bezendakos si iscrisse al KKE, il Partito Comunista Greco, nel 1929, dopo essersi allontanato dal gruppo dei “Veteromarxisti”. Il 1° agosto 1931, durante uno scontro a Drapetsona tra alcuni membri del KKE e la Gendarmeria, che tentava di sciogliere un corteo, rimase ucciso l'agente Gyftodimopoulos. Le autorità accusarono Bezendakos dell'uccisione; allo scontro avevano preso parte, oltre a Bezendakos, anche K. Sarikas, M. Vosnakis, Moschos Doulgeris, G. Kalogeridis e L. Dimitriadis. Michalis Bezendakos che, fino a allora, si era nascosto in una tenda nella zona di Mangoufana, venne arrestato qualche giorno dopo. Le autorità lo trasferirono al carcere di Syngròs e lo processarono per omicidio nell'aprile del 1932. Il comitato centrale del KKE decise di farlo evadere. Grazie ad alcuni contatti, il Partito riesce a fare spostare Bezendakos nella cella di tali Nefeloudis e Marmarelis; Bezendakos comincia a darsi malato agli appelli e rimane imbacuccato a letto. Mangia pochissimo e chiede acqua che, ogni giorno, getta due o tre volte in un punto già ammuffito sul muro del bagno. In seguito, l'organizzazione del KKE gli procura anche gli attrezzi per bucare il muro. Il 5 marzo 1932, Michalis Bezendakos non compare all'appello. Le guardie sanno già che è malato e non se ne occupano più; lui si rinchiude in bagno, e dopo l'appello comincia subito a buttare giù il muro, metodicamente. In cella, al tempo stesso, sono stati infilati dei ceppi di legno a forma di corpo umano, per ingannare i secondini. La sera, il muro è forato e Michalis Bezendakos salta nel vuoto; sotto lo attendono alcuni membri del KKE che lo trasportano in una casa sicura dove viene tenuto nascosto finché non si riprende dal trauma cranico provocatogli dalla caduta. Alle 10 del mattino dopo, una guardia scopre il buco nel bagno e, dopo l'appello, ci si accorge dell'evasione di Bezendakos. Segue, come dice anche la popolare canzone ispirata all'avvenimento, una serie infinita di telegrammi, ricerche e inchieste giudiziarie. Nefeloudis e Marmarelis vengono processati con un supplemento di pena di 2 mesi per complicità. I progressisti si indignano per questa decisione e dichiarano che “i prigionieri, se possono, hanno il diritto di evadere”. Il secondino Kyriangonas viene punito con sei mesi di sospensione per negligenza grave; lo stesso dichiara sprezzantemente: “E noi a cosa serviamo? Non appena il comitato centrale deciderà che i comunisti evadano, evaderanno tutti.” In seguito, Michalis Bezendakos si rifugia in URSS.

Da qui comincia tutta la serie di cupe leggende sulla sorte di Michalis Bezendakos. Molti, specialmente di sinistra, sostengono che le tracce di Bezendakos si perdono, e il KKE fa sapere che si è arruolato nelle Brigate Internazionali e che è stato ucciso nella guerra civile spagnola, ma qualcosa non risponde al vero. La realtà storica dice che Michalis Bezendakos cadde vittima delle purghe staliniane, e che morì sotto tortura in un qualche ospedale dell'URSS a causa delle sue convinzioni filotrotskiste.

Come abbiamo già detto, Michalis Bezendakos, prima di entrare nel KKE, apparteneva alla frazione trotskista “ufficiale” dei Veteromarxisti. Il suo passaggio al KKE avvenne su sua richiesta e dopo una discussione col Comitato Centrale (sicuramente come da statuto). Così, la questione del filotrotskismo di Bezendakos rimane aperta.

Michalis Bezendakos passò in Spagna assieme alle Brigate Internazionali. Le forze elleniche che presero parte alla guerra civile spagnola erano inquadrate nella compagnia “Rigas Ferraios – Nikos Zachariadis”, che apparteneva al battaglione Dimitrov della 13a Brigata, oppure nella compagnia elleno-americana della 15a Brigata. Bezendakos faceva parte della prima. Lo “Spazio Manos Loïzos” ha recentemente ospitato una mostra di documenti per i 90 anni del KKE e, tra le tante fotografie, ne è stata reperita una di Michalis Bezendakos in Spagna.