אדעסאַ מאַמע
Pesach Burstein [Peysekh Burshteyn] / פסח בורשטיׅין| Originale | Version française – MAMA ODESSA (en 1933) – Marco Valdo M.I.... |
| אדעסאַ מאַמע [1] איך האָב געהערט פֿיל לידער זינגען גוטע, מען זינגט זײ אַלע מיט גרױס אינטערעס. פֿון סלוצק, פֿון בעלז, פֿון זלוטכיב און פֿון ליטע, נאָר נישט געהערט האָב איך פֿון מײַן אַדעס. װי קען מען גאָר פֿאַרגעסן אַזאַ שטאָט אַ שײנע, װוּ אױפֿגעװאַקסן בין איך, װוּ ׳ס איז דאָרט מײַן הײם. ׳ס איז אין דער גאַנצער װעלט אדעסאַ דאָ נאָר אײנע, דערמאָנען װעל איך אײַך אַצינד אין דעם. אַך אדעסאַ, מײַן אַדעסאַ טײַער ביסטו מיר, װוּ איך גײ און װוּ איך גײ טראַכט טראַכט איך נאָר פֿון דיר. דײַנע גאַסן, דײַנע מאַסן װוּ איך בין פֿאַרבראַכט, איך בענק נאָך דיר בײַ טאָג אױך בײַ בײַ נאַכט. דערמאָנט זיך נאָר דעם טאַלטשאָק און די טראַקטירן, און די טאַנצ־פּלאַצן מיט דעם מאַלאַדיאָזש, װוּ ׳ס פֿלעגן פּאָרעלעך דאָרטן ליבעס פֿירן, און די שפּאַנאַ מיט די װאָנצעלעך דײַאָט קױם פֿלעגט אַ דאַמע טראָגן אַ פֿוטער פֿון קאַראַקול, מיטן קאַראַקול אין טעאַטער אַרײַנגײן. איז ביז זי פֿלעגט אַרױסקומען פֿון דעם טעאַטער, איז אױף די פּלײצעס דער קאַראַקול נישט געװײן. אַך אדעסאַ, מײַן אַדעסאַ טײַער ביסטו מיר, װוּ איך גײ און װוּ איך גײ טראַכט טראַכט איך נאָר פֿון דיר. דײַנע גאַסן, דײַנע מאַסן װוּ איך בין פֿאַרבראַכט, איך בענק נאָך דיר בײַ טאָג אױך בײַ בײַ נאַכט. מײַן מאַלדאַװאַנקע ווּו איך בין דערצױגן, װי האָט איר נאָך אין דער װעלט אַזאַ דימאַנט, אױ דער פֿאַסאַד ער שטײט נאָך פֿאַר די אױגן, און דער הורבאָטער פֿרעמדער שװאַרצער ים. אױף דער בולגַרסקע זײ איך זיך אַ בחור גײען, ער פֿירט אַ מײדל געאָרעמט, סעמעטשקעס ער קנאַכט, גיט איר אַ קוש פֿאַרטיפֿט, אַז קײנער זאָל נישט זײען, און זינגט זיך צו אַ לידעלע צום טאַקט. אױ יאַבלאָדקאַ, איך נעם מײַן שײנער ציפּע, דזשעלאַ מײַנע מאַמושקע, שטעל מיט איר אַ חופּה, זײַט שע מיר גײט, די מאַמע, שטעל מיט איר אַ חופּה אַך אדעסאַ, מײַן אַדעסאַ טײַער ביסטו מיר, װוּ איך גײ און װוּ איך גײ טראַכט טראַכט איך נאָר פֿון דיר. דײַנע גאַסן, דײַנע מאַסן װוּ איך בין פֿאַרבראַכט, איך בענק נאָך דיר בײַ טאָג אױך בײַ בײַ נאַכט. | MAMA ODESSA (en 1933) J’ai entendu beaucoup de bonnes chansons, Toutes chantées avec beaucoup de passion. Sur Slutsk, sur Belz, sur Tiatev et la Lituania. Je n’ai rien entendu sur mon Odessa. Peut-on oublier une ville si belle que ça, Où vit ma patrie, où j’ai grandi. Dans le monde entier, il y a une seule Odessa, Je veux vous le rappeler ici. Oh Odessa, mon Odessa, mon aimée, Où je vais, où je suis, je ne pense qu’à toi. Tes rues, tes foules, où ma vie est passée, De jour, de nuit, j’ai nostalgie de toi. Je me souviens du marché et des boutiques, Et des bals mirifiques Où les jeunes couples s’attachent, Et vont les voyous aux fausses moustaches. Et la dame au manteau en peau d’agneau, Entrée au théâtre avec sa fourrure, Ressortie, sans son beau manteau, Ses épaules ont perdu leur parure. Oh Odessa, mon Odessa, mon aimée, Où je vais, où je suis, je ne pense qu’à toi. Tes rues, tes foules, où ma vie est passée, De jour, de nuit, j’ai la nostalgie de toi. Ma Moldavanka où j’ai grandi, Est-il au monde pareil diamant encore ? Oh la Façade, devant mon œil encore épris, Et les vagues de l’étrange Mer noire. Rue de Bulgarsk, je me revois garçon, Une fille au bras, à la main, les tournesols ; Personne ne doit voir le baiser que je vole. Je lui balançais ma chanson. « Oh Jablodka, la belle Zipe est pour ma main, Djela, ma mère, installe-moi un baldaquin, Sois prête, Mère, installe-moi un baldaquin. » Oh Odessa, mon Odessa, mon aimée, Où je vais, où je suis, je ne pense qu’à toi. Tes rues, tes foules, où ma vie est passée, De jour, de nuit, j’ai la nostalgie de toi. |
men zingt zey ale mit groys interes.
Fun Slutsk, fun Belz, fun Zlutkhiv un fun Lite,
nor nisht gehert hob ikh fun mayn Ades.
Vi ken men gor fargesn aza shtot a sheyne,
vu oyfgevaksn bin ikh, vu s´iz dort mayn heym.
S´iz in der gantser velt Adesa do nor eyne,
dermonen vel ikh aykh atsind in deym.
Akh Adesa, mayn Adesa tayer bistu mir,
vu ikh gey un vu ikh shtey trakht ikh nor fun dir.
Dayne gasn, dayne masn vu ikh bin farbrakht,
ikh benk nokh dir bay tog un oykh bay nakht.
Dermont zikh nor dem taltshok un di traktirn,
un di tants-platsn mit dem mаladiozh,
vu s´flegn porelekh dortn libes firn,
un di shpana mit di vontselekh dayot.
Koym flegt a dame trogn a futer fun karakul,
mitn karakul in teater arayngeyn.
iz biz zi flegt aroyskumen fun dem teater,
iz oyf di pleytses der karakul nisht geveyn.
Akh Adesa, mayn Adesa tayer bistu mir,
vu ikh gey un vu ikh shtey trakht ikh nor fun dir.
Dayne gasn, dayne masn vu ikh bin farbrakht,
ikh benk nokh dir bay tog un oykh bay nakht.
Mayn Maldavanke vu ikh bin dertsoygn,
vi hot ir nokh in der velt aza dimant,
oy der Fasad er shteyt nokh far di oygn,
un der hurbater fremder shvartser yam.
Oyf der Bulgarske zey ikh zikh a bokher geyen,
er firt a meydl georemt, semetshkes er knakht,
git ir a kush fartift, az keyner zol nisht zeyen,
un zingt zikh tsu a lidele tsum takt:
Dzhela mayne mamushke, shtel mit ir a khipe,
zayt she mir geyt, di mame, shtel mit ir khipe."
Akh Adesa, mayn Adesa tayer bistu mir,
vu ikh gey un vu ikh shtey trakht ikh nor fun dir.
Dayne gasn, dayne masn vu ikh bin farbrakht,
ikh benk nokh dir bay tog un oykh bay nakht.