Copșa Mică
Denez PrigentOriginal | Traduzione integrale italiana di Riccardo Venturi |
COPȘA MICĂ | COPŞA MICĂ |
1. E Copsa Mica ‘n heol ‘zo savet ‘N heol ‘zo savet ‘n noz ‘zo chomet Du ar c’houadoù, du ar menez Du al liozhoù, du an tiez Du ar brini, du an avel Du ar glizh hag ar vogidell Du an aven, du an douar Du ar c’houmoul, du al latar Du an daouarn, du an dremmoù Ha du ivez ar c’halonoù. | 1. Il sole è sorto a Copşa Mică, il sole è sorto ma la notte è rimasta nere le foreste, nera la montagna, neri i giardini, nere le case neri i corvi, nero il vento nera la rugiada, nera la bruma, nero il fiume, nera la terra nere le nuvole, nera la nebbia nere le mani, nere le facce e neri anche i cuori. |
2. Du ar merc’hed ‘vont d’ar vered ‘Oaront mat an hent da vonet E Copsa Mica ‘n heol ‘zo savet Met ‘glever ket al laboused E-harz ar gwez ‘vezont kavet Dre gantadoù hanter mouget Dastum ‘reer nezho war an douar ‘Vel an delioù sec’h er razrac’h Ne glever ket al laboused ‘R glaz o senin ne lâran ket ‘Vez ket un deiz na sonfe ket. E Copsa Mica neb a vije ‘Vije rannet korf hag ene Gwelet div vaouez o vale War hent ar vourc’h an devezh-se Ar yaouankañ ‘ouele true’ An hini all a c’houlenne: | 2. Nere le donne che vanno al cimitero sanno bene la strada da fare. A Copşa Mică è sorto il sole ma non si sentono gli uccelli, ai piedi degli alberi giacciono a centinaia mezzi soffocati, li raccolgono per terra come le foglie secche in autunno. Gli uccelli non si sentono, ma si sente la campana a morto, non c'è un giorno che non suoni. A Copşa Mică, chiunque sarebbe spezzato anima e cuore. Quel giorno a Copşa Mică si videro due donne camminare; La più giovane piangeva di dolore, l'altra le domandava: |
3. "Katellig paour din a lâret Piv hiniv’ vez interet ‘Vit ho kwelet ken glac’haret Piv hiniv’ vez interet Pelec’h ‘z eoc’h ken du gwisket?- Piv hiniv’ vez interet?" "Ma mab siwazh eñ a vez graet Aet d’an anaon en nozvezh-mañ D’e oferenn ez an bremañ." | 3. “Povera Caterina, dimmi, [1] chi viene sotterrato oggi perché tu pianga così disperata? Chi viene sotterrato oggi perché tu vesta così in nero? Chi viene sotterrato oggi?” “Mio figlio, ohimè, viene sotterrato, è morto l'altra notte; E' al suo funerale che sto andando.” |
4. "Tavit Katell na ouelit ket Ganet ho peus tri mab n’eo ket? Daou all ‘peus c’hoazh ‘c’hortoz en ti Ganin siwazh ne chom hini Den ebet ken d’am frealziñ." | 4. “Smettila, Caterina, non piangere, non hai fatto tre figli? Ne hai ancora due che aspettano a casa, mentre a me, purtroppo, non resta nessuno per confortarmi.” |
5. "Tri mab hollgaer ya’m eus ganet ‘N uzin’ deus din holl laeret Aet d’an anaon ‘n hini kentañ N’en doa ket bet c’hoazh tregont vloaz An eil ‘zo klañv en e wele Bemdez, bemnoz e klemm ‘true’ A-benn nebeut ‘varvo ive’ An eil ‘zo klañv en e wele Nec’het bras on gant an trede N’eus ket miz ‘zo eo deu’t d’e oad Dija ‘deus c’hoant da labourat Da labourat ‘deus c’hoant dija En uzin blom Copsa Mica Nac’hañ outañ me na n’on ket Rak et vro-mañ labour ebet Marv ma mab en nozvezh-mañ ‘Z an d’an iliz’n e ofern-gañv Marv ma mab,’re all ‘heulio ‘Vo ket pell din ‘raok mont en-dro." | 5. “Sì, ho partorito tre figli meravigliosi, la fabbrica me li ha presi tutti. Il primo è morto a non ancora trent'anni, il secondo è a letto malato che urla di dolore giorno e notte, e anche lui morirà presto. Il terzo mi fa preoccupare, neanche da un mese è in età da lavoro, e vuole già entrare a lavorare, e già entrare a lavorare vuole nella fabbrica di piombo di Copşa Mică e non posso impedirglielo perché in questo paese non c'è lavoro. Mio figlio è morto l'altra notte, sto andando in chiesa al suo funerale, mio figlio è morto, gli altri lo seguiranno e non fra molto io pure li seguirò.” |
6. "Na ouelit ket Katellig kaezh En em gavet oc’h dougerez E c’hortozit ur bugel bihan Ho tizoanio eus ho tourman E c’hortozit ur c’hrouadur Hemañ ‘roio deoc’h plijadur A sento deoc’h ha ‘vezo fur A sento deoc’h ha ‘vezo fur Bezit dinec’h me ho asur Me ho asur bezit dinec’h." | 6. “Non piangere, povera Caterina, sei rimasta incinta, stai aspettando un bambino che ti solleverà dal tormento stai aspettando una creatura che ti darà gioia. Ti obbedirà e sarà bravo, ti obbedirà e sarà bravo, non tormentarti più, più non tormentarti.” |
7. "Dre c’hras Doue ‘vezo ur verc’h -Ma vije paotr pe vije plac’h Pa wilioudin ‘vin pell a-walc’h Pa wilioudin ‘m bo cheñchet lec’h ‘Vije ur mab, ‘vije ur verc’h ‘M bo cheñchet kêr, ‘m bo cheñchet bro E zaoulagad pa zigoro Pa zigoro e zaoulagad ‘Vo splann an heol ha glan an oabl ‘Vo splann an heol ha glan an ne’ Sklêrijenn aour pa ‘n noz pa ‘n de’ Ha gwez bleuniek a-hed ar ble’ Ha gwez bleuniek a-hed ar bloaz Lapoused warno o kanãn Lapoused ruz, lapoused gwenn Lapoused glas ha re velen Lapoused du ne vo biken Pa wilioudin ‘m bo cheñchet bed Doue ‘bardono din zorfed.» | 7. “Grazie a Dio sarà una bimba, ma sia maschio o femmina quando partorirò sarò lontana, quando partorirò, avrò cambiato luogo, sia maschio o sia femmina avrò cambiato città, avrò cambiato paese e quando aprirà gli occhi, quando gli occhi aprirà splenderà il sole e puro sarà il cielo, splenderà il sole e puro il cielo una luce d'oro notte e giorno e alberi in fiore per tutto l'anno e alberi in fiore per tutto l'anno e su di loro gli uccelli a cantare, uccelli rossi, uccelli bianchi, uccelli verdi e uccelli gialli, gli uccelli neri se ne saranno andati. Quando partorirò, avrò cambiato mondo, Dio mi perdonerà questo peccato.” |
8. Ar bloaz-mañ da Santez-Berc’hed A uzin foll ‘zo bet serret A uzin foll ‘zo bet serret Hag an deiz-se erc’h a zo kou’et Erc’h a zo kou’et fu ‘vel ar plu Deiz adarre war ar gêr zu War ar gêr zu deiz adarre Lapoused c’hoazh war ar menez Ar bloaz-mañ gouel da Sant-Andrev Hon eus gwel’t war skourroù ar gwe’ O tiwanañ delioù neve’. | 8. Quest'anno per Santa Brigida [2] quella folle fabbrica è stata chiusa quella folle fabbrica è stata chiusa e quel giorno la neve è caduta, la neve è caduta leggera come piume, il sole è tornato a sorgere sulla città nera sulla città nera il sole è tornato a sorgere, e gli uccelli sono tornati sulla montagna. Quell'anno, per Sant'Andrea, [3] abbiamo visto sui rami degli alberi rispuntare le foglie. |
[2] Così pure, nel gwerz è rispettata la tradizione bretone di esprimere le date con il santo che vi viene venerato. Santa Brigida non è qui la santa svedese, ma l'irlandese Santa Brigida di Kildare, venerata in tutte le terre celtiche. La sua festa è il 1° di febbraio; la Carbosin venne chiusa infatti esattamente il 1° febbraio 1993.
[3] Non deve qui trattarsi del Sant'Andrea canonico, dato che è difficile che le foglie rispuntino il 30 novembre anche a Copșa Mică.