Opowieść pewnego emigranta

Jacek Kaczmarski

Originale	Traduzione italiana di Krzysiek Wrona
OPOWIEŚĆ PEWNEGO EMIGRANTA	RACCONTO DI UN EMIGRATO
- Nie bój się, nie zabraknie. To krajowa czysta.	– Non avere paura, non mancherà. È vodka nostrana.
Ja, widzisz, przed wojną byłem komunista,	Vedi, io, prima della guerra ero comunista,
Bo ja chciałem być kimś, bo ja byłem Żyd,	Perché io volevo essere qualcuno, perché ero un ebreo,
A jak Żyd nie był kimś, to ten Żyd był nikt.	E se un ebreo non era qualcuno, allora questo ebreo era nessuno.
Może stąd dla świata tyle z nas pożytku,	Forse facciamo comodo al mondo almeno per il fatto,
Że bankierom i skrzypkom nie mówią - ty żydku!	Che a banchieri e a violinisti non danno dell’ebreaccio!
Ja bankierem nie byłem, ani wirtuozem,	Io non ero un banchiere, e neanche un virtuoso di violino,
Wojnę w Rosji przeżyłem, oswoiłem się z mrozem	Ho passato la guerra in Russia, ho preso confidenza con il gelo
I na własnych nogach przekroczyłem Bug	E sulle proprie gambe ho attraversato il Bug (1)
Razem z Armią Czerwoną, jako Politruk.	Insieme all’Armata Rossa come politruk (2).
Ja byłem jak Mojżesz, niosłem Prawa Nowe,	Ero come Mosé, portavo la Nuova Legge,
Na których się miało oprzeć Odbudowę.	Sulla quale si sarebbe fondata la Ricostruzione.
A potem mnie - lojalnego komunistę	E dopo, per un comunista sincero che fui,
Przekwalifikowali na manikiurzystę.	Mi hanno cambiato la qualifica in “adetto a manicure”. (3)
Ja kocham Mozarta, Bóg - to dla mnie Bach,	Io amo Mozart, il Dio – è Bach per me,
A tam, gdzie pracowałem - tylko krew i strach.	Ma là, dove lavoravo, solo spavento e sangue.
Spałem dobrze - przez ścianę słysząc ludzkie krzyki	Dormivo bene sentendo le urla umane dietro la parete,
A usnąć nie mogłem przy dźwiękach muzyki.	E non riuscivo a prendere sonno con i suoni della musica.
W następstwie Października tak zwanych "wydarzeń"	In conseguenza dei cosiddetti “avvenimenti” di Ottobre (4),
Już nie byłem w Urzędzie, byłem dziennikarzem.	Non stavo oramai nei Servizi (5), ero un giornalista.
Ja znałem języki, nie mnie uczyć jak	Conoscevo le lingue, non bisognava insegnarmi come
Pisać wprost, to, co łatwiej można pisać wspak.	Si scrive direttamente (6), quel che è più facile scrivere a rovescio.
Wtedy myśl się zrodziła - niechcący być może,	Allora nacque un pensiero – forse casualmente,
Żem się z krajem tym związał - jak mogłem najgorzej.	Che mi ero legato a quel paese nel peggiore modo possibile.
Za tę hańbę zasługi - Warszawa czy Kraków -	Per quest’obbrobrio di merito, che fosse Varsavia o Cracovia,
Gomułka nam powiedział - Polska dla Polaków.	Ci disse Gomułka (7): la Polonia per i polacchi.
Już nie dla przybłędów Pospolita Rzecz -	Non è più per i randagi la Res Pubblica, (8)
Wiesław, jak Faraon, popędził nas precz.	Wiesław (9) come il Faraone ci cacciò via.
I szli profesorowie, uczeni, pisarze,	E si sono messi in cammino professori, scienziati, scrittori,
Pracownicy Urzędu, szli i dziennikarze.	Impiegati dei Servizi, e tra loro anche giornalisti.
W Tel-Awiwie właśnie, zza rogu, z rozpędu	Proprio a Tel Aviv, girando di corsa l’angolo, all’improvviso
Wpadłem na byłego kolegę z Urzędu,	Mi sono trovato davanti un ex collega funzionario,
I pod Ścianę Płaczu iść mi było wstyd -	E mi vergognavo di andare al Muro del Pianto –
Czy ja komunista, czy Polak, czy Żyd?	Chi ero io? Un comunista, un polacco, un ebreo?
Nie umiałem jak on, chwały czerpać teraz,	Non ero in quel momento capace come lui di ricavare la gloria
Z tego, że się z bankruta robi bohatera.	Dal fatto che si fa passare un fallito per un eroe.
Wyjechałem. Przeniosłem się tutaj, do Stanów.	Partii. Mi sono trasferito qua, negli States.
Mówią - czym jest komunizm - ucz Amerykanów.	Dicono, insegna agli americani cos’è il comunismo.
Powiedz im co wiesz, co na sumieniu masz,	Digli quello che sai, quello che hai sulla coscienza,
A odkupisz grzechy i odzyskasz twarz.	E allora ti redimerai dai peccati e recuperai la faccia.
A ja przecież nie umiem nawet ująć w słowa	Ma se io non sappia neanche come esprimere con le parole,
Jak wygląda to, com - niszcząc - budował.	Come sia fatto quello che distruggevo – costruendolo.
I tak sam sobie zgotowałem zgubę:	E così che sono io stesso a portarmi alla perdizione:
Meloman - nie skrzypek, nie bankier - a ubek,	Un melomane – non un violinista, non un banchiere – ma un “ubek”, (10)
Oficer polityczny - nie russkij gieroj.	Un istruttore politico – è non un “russkij gieroj”. (11)
Ani Syjonista, ani też i goj!	Né un sionista, né tantomeno un goj!
Jak ja powiem Jehowie - Za mną, Jahwe stań	Come dirò a Jahvè – oh, Jahvè, proteggimi,
Z tą Polską związanym pępowiną hańb!	Legato a questa Polonia da cordone ombelicale delle infamie!
Jak ja powiem Jehowie - Za mną, Jahwe stań	Come dirò a Jahvè – oh, Jahve, proteggimi,
Z tą Polską związanym pępowiną hańb!	Legato a questa Polonia da cordone ombelicale delle infamie!