Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego

Jacek Kaczmarski

Originale Ho cerchato di rendere un po'...	Tentativo maldestro di traduzione italiana del difficil per quanto...
EPITAFIUM DLA WŁODZIMIERZA WYSOCKIEGO	EPITAFFIO PER VLADIMIR VYSOTSKIJ
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
W dół na złamanie karku gnam!	Sto correndo giù a rotta di collo!
Nikt mnie nie trzyma, nikt nie prześwietla	Nessuno mi trattiene, nessuno mi fa i raggi
Nie zrywa mostów, nie stawia bram!	Non rompe ponti, non innalza cancelli!
Po grani! Po grani!	Lungo la cresta! Lungo la cresta!
Nad przepaścią bez łańcuchów, bez wahania!	Sopra un precipizio senza ferrate, senza esitare!
Tu na trzeźwo diabli wezmą	Qui andrò al diavolo anche da sobrio
Zdradzi mnie rozsądek - drań	Il senno mi tradirà – vigliacco
W wilczy dół wspomnienia zmienią	I ricordi trasformeranno la cresta ripida
Ostrą grań!	In una buca cieca!
Po grani! Po grani! Po grani!	Lungo la cresta! Lungo la cresta! Lungo la cresta!
Tu mi drogi nie zastąpią pokonani!	Qui non mi sbarreranno la strada dei vinti!
Tylko łapią mnie za nogi,	Mi afferrano per le caviglie solamente
Krzyczą - nie idź! Krzyczą - stań!	Strillando: - Non andare! – strillano: - Fermo! –
Ci, co w pół stanęli drogi	Quelli che si sono fermati a metà strada
I zębami, pazurami kruszą grań!	E con i denti, con gli artigli sbriciolano la cresta!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
W przepaść na łeb na szyję skok!	Il salto nell’abisso a testa in giù!
"Boskiej Komedii"(1) nowy przekład	Una traduzione nuova della “Divina Commedia”(1)
I w pierwszy krąg piekła mój pierwszy krok!	E il mio primo passo nella prima bolgia!
Tu do mnie! Tu do mnie!	Qui si avvicina! Qui si avvicina!
Ruda chwyta mnie dziewczyna swymi dłońmi	Una ragazza dai capelli rossi e mi acchiappa con le sue mani
I do końskiej grzywy wiąże	E mi sta legando alla criniera del cavallo
Szarpię grzywę - rumak rży!	Tiro la criniera – il destriero nitrisce!
Ona - co ci jest mój książę? -	Lei: - Che cosa ti succede, mio principe? –
Szepce mi...	Mi sussurra...
Do piekła! Do piekła! Do piekła!	All’inferno! All’inferno! All’inferno!
Nie mam czasu na przejażdżki wiedźmo wściekła!	Non ho tempo per le cavalcate, strega rabbiosa!
- Nie wiesz ty co cię tam czeka -	- Quel che ti aspetta là, non lo sai –
Mówi sine tocząc łzy	Dice piangendo le lacrime bluastre
- Piekło też jest dla człowieka!	- L’inferno è anche per gli uomini!
Nie strasz, nie kuś i odchodząc zabierz sny!	Non mettermi paura, non tentarmi e andando via, porta via anche i sogni!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
Wokół postaci bladych tłok	Una folla di figure pallide intorno
Koń mnie nad nimi unosi z lekka	Il cavallo mi solleva leggermente sopra di loro
I w drugi krąg kieruje krok!	E volge i passi verso la seconda bolgia!
Zesłani! Zesłani!	Deportati! Deportati!
Naznaczeni, potępieni i sprzedani!	Marchiati, condannati e venduti!
Co robicie w piekła sztolniach	Che cosa fate nelle gallerie dell’inferno
Brodząc w błocie, depcząc lód!	Sguazzando nella melma, pestando il ghiaccio!
Czy śmierć daje ludzi wolnych	La morte mette di nuovo la gente libera
Znów pod knut!?	Sotto il knut!?
- To nie tak! To nie tak! To nie tak!	- Non è così! Non è così! Non è così!
Nie użalaj się nad nami - tyś poeta!	Non avere compassione di noi – sei un poeta!
Myśmy raju znieść nie mogli	Noi non avevamo sopportato il paradiso
Tu nasz żywioł, tu nasz dom!	È qui il nostro elemento, la nostra casa!
Tu nie wejdą ludzie podli	La gente abbieta non entrerà qui
Tutaj żaden nas nie zdziesiątkuje grom!	Qui non ci decimerà nessun folgore!
- Pani bagien, mokradeł i śnieżnych pól,	- Signora delle paludi, dei pantani e dei campi di neve,
Rozpal w łaźni kamienie na biel!	Arroventa i sassi fino al bianco nel bagno a vapore!
Z ciał rozgrzanych niech się wytopi ból	Che il dolore si faccia struggere dai corpi riscaldati
Tatuaże weźmiemy na cel!	Prendiamo di mira i tatuaggi!
Bo na sercu, po lewej, tam Stalin drży,	Perché sul cuore, a sinistra, freme Stalin là,
Pot zalewa mu oczy i wąs!	Il sudore innonda i suoi occhi e il baffo!
Jego profil specjalnie tam kłuli my	Il suo profilo ce lo pungevamo apposta là
Żeby słyszał jak serca się rwą!	Per fargli sentire come scoppiano i cuori!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
Lampy naftowe wabią wzrok	Le lampade a petrolio chiamano la vista
Podmiejska chata, mała izdebka	Un casolare della periferia, la stanza piccola
I w trzeci krąg kieruję krok:	E volgo il passo verso la terza bolgia:
- Wchodź śmiało! Wchodź śmiało!	- Entra, entra, coraggio! Entra, coraggio!
Nie wiem jak ci trafić tutaj się udało!	Non lo so, come sei riuscito ad arrivare fino qua!
Ot jak raz samowar kipi, pij herbatę	Ecco, il samovar(2) sta proprio bollendo, beviti un té
Synu, pij!	Figliolo, bevi!
Samogonu z nami wypij!	Bevi un po’ di samogon(3) con noi!
Zdrowy żyj!	Vivi in salute!
Nam znośnie! Nam znośnie!	Stiamo discretamente! Stiamo discretamente!
Tak żyjemy niewidocznie i bezgłośnie!	Viviamo così, invisibilmente e silenziosamente!
Pożyjemy i pomrzemy	Camperemo e moriremo
Nie usłyszy o nas świat	Il mondo non sentirà di noi
A po śmierci wypijemy	E dopo la morte brinderemo
Za przeżytych w dobrej wierze parę lat!	A un paio di anni vissuti in buona fede!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
Miasto a w Mieście przy bloku blok	Città e in Città un palazzo accanto all’altro
Wciągam powietrze i chwiejny z lekka	Inspiro l’aria e barcollando leggermente
Już w czwarty krąg kieruję krok!	Volgo il passo nella quarta bolgia già!
Do cyrku! Do cyrku! Do kina!	Al circo! Al circo! Al cinema!
Telewizor włączyć - bajka się zaczyna!	Accendere la televisione – comincia la favola!
Mama w sklepie, tata w barze	Mamma al negozio, papà al bar
Syn z pepeszy tnie aż gra!	Figlio se la gioca con Phe-phe-sha!(4)
Na pionierskiej chuście marzeń	Sul fazzoleto dei sogni da pionier(5)
Gwiazdę ma!	Ha una stella!
Na mecze! Na mecze! Na wiece!	Alle partite! Agli stadi! Ai comizi!
Swoje znać, nie rzucać w oczy się bezpiece!	Conoscere il suo posto, non dare nell’occhio alla Bezpieka(6)!
Sąsiad - owszem, wypić można	Un vicino – va bene, ci si può bere qualcosa insieme
Lecz to sąsiad, brat - to brat.	Però è un vicino, se è un fratello – è un fratello.
Jak świat światem do ostrożnych	Da quando mondo è il mondo ai cauti
Zwykł należeć i uśmiechać się ten świat!	Appartiene e sorride di solito questo mondo!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
Na scenie Hamlet, skłuty bok	C’è Amleto sul palcoscenico, il fianco ferito
Z którego właśnie krew wyciekła -	Dal quale è uscito il sangue in quel momento –
To w piąty krąg kolejny krok!	È nella quinta bolgia il passo seguente!
O Matko! O Matko!	Oh Madre! Oh Madre!
Jakże mogłaś jemu sprzedać się tak łatwo!	Come hai potuto concedergli così facilmente!
Wszak on męża twego zabił	Non è forse vero che è stato lui ad ammazzare il tuo marito?
Zgładzi mnie, splugawi tron	Mi ucciderà, macchierà il trono
Zniszczy Danię, lud ograbi	Rovinerà la Danimarca, deprederà il popolo
Bijcie w dzwon!	Suonate la campana!
Na trwogę! Na trwogę! Na trwogę!	Date l’allarme! Date l’allarme! Date l’allarme!
Nie wybieraj między żądzą swą a Bogiem!	Non scegliere fra la tua voluttà e il Dio!
Póki czas naprawić błędy	Finché c’è il tempo per riparare i danni
Matko, nie rób tego - stój!	Madre, non farlo – ferma!
Cenzor z dziewiątego rzędu:	Il censore dalla nona fila:
- Nie, w tej formie to nie może wcale pójść!	- No, in questa maniera, questo spettacolo non s’ha da fare!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
Wódka i piwo, koniak, grog,	Vodka e birra, cognac, grog,
Najlepszych z nas ostatnia Mekka	L’ultima Mecca dei migliori fra di noi
I w szósty krąg kolejny krok!	E nella sesta bolgia il passo succesivo!
Na górze! Na górze! Na górze!	Lassù! Lassù! Lassù!
Chciałoby się żyć najpełniej i najdłużej!	Ci si vorrebbe vivere in pienezza e al di più a lungo!
O to warto się postarać!	Vale la pena di tentare!
To jest nałóg, zrozum to!	È un vizio, cerca di capire!
Tam się żyje jak za cara!	Là si vive come nei tempi dei zar!
I ot co!	Tutto qua!
Na dole, na dole, na dole	Laggiù! Laggiù! Laggiù!
Szklanka wódki i razowy chleb na stole!	Un bicchierone di vodka e il pane scuro su tavolo!
I my wszyscy tam - i tutaj	E tutti noi là – e qua
Tłum rozdartych dusz na pół,	Calca delle anime strappate a metà
Po huśtawce mdłość i smutek	La nausea e la tristezza dopo l’altalena
Choćbyś nawet co dzień walił głową w stół!	Anche se fossi sbattuto la testa al muro tutti i giorni!
To moja droga z piekła do piekła	È la mia strada dall’inferno all’inferno
Z wolna zapada nade mną mrok	Si mette ad imbrunire lentamente su di me
Więc biesów szpaler szlak mi oświetla	La doppia fila dei diavoli mi illumina l’itinerario allora
Bo w siódmy krąg kieruję krok!	Perché vi volgo verso la settima bolgia!
Tam milczą i siedzą	Di là tacciono e stanno seduti
I na moją twarz nie spojrzą - wszystko wiedzą	Mica mi guardano in faccia – già sanno tutto
Siedzą, ale nie gadają	Stanno seduti ma non parlano
Mętny wzrok spod powiek lśni	Luccica da sotto le palpebre lo sguardo offuscato
Żują coś, bo im wypadły	Stanno masticando qualcosa, perché i canini li hanno persi
Dawno kły!	Tempo fa!
Więc stoję! Więc stoję! Więc stoję!	Allora sto in piedi! In piedi! In piedi!
A przed nimi leży w teczce życie moje!	E davanti a loro è poggiata in una cartella la mia vita!
Nie czytają, nie pytają -	Non leggono, non fanno delle domande –
Milczą, siedzą - kaszle ktoś,	Muti, seduti – qualcuno tossisce,
A za oknem werble grają -	E dietro la finestra rullano i tamburi –
Znów parada, święto albo jeszcze coś...	Di nuovo la parata, la festa o qualcos’altro ancora...
I pojąłem co chcą ze mną zrobić tu	E allora ho inteso cosa vogliono fare qui di me
I za gardło porywa mnie strach!	E il terrore mi sale alla gola!
Koń mój zniknął a wy siedmiu kręgów tłum	Il mio destriero è svanito e voi, la folla delle sette bolgie
Macie w uszach i w oczach piach!	Avete la sabbia nelle orecchia e negli occhi!
Po mnie nikt nie wyciągnie okrutnych rąk	Nessuno tirerà le mani spietate per prendermi
Mnie nie będą katować i strzyc!	Non mi tormenteranno né raseranno a zero!
Dla mnie mają tu jeszcze ósmy krąg!	Hanno preparato l’ottava bolgia qua, apposta per me!
Ósmy krąg, w którym nie ma już nic.	L’ottava bolgia, dove non c’è già proprio niente
Pamiętajcie wy o mnie co sił! Co sił!	Ricordatevi di me con tutte le vostre forze! Fortemente!
Choć przemknąłem przed wami jak cień!	Anche se ho sfrecciato davanti a voi come un ombra!
Palcie w łaźni, aż kamień się zmieni w pył -	Fate fuoco nel bagno a vapore, finché la pietra diventa polvere –
Przecież wrócę, gdy zacznie się dzień!	Io pure tornerò, quando incomincierà il giorno!