Se questo è un uomo
Karadell| Versione in esperanto di Nicola Ruggiero. | |
| SI ESTO ES UN HOMBRE | ĈU ĈI TIU ESTAS VIRO |
| Hablado: | Parolita |
| Vosotros que vivís seguros en vuestras abrigadas casas, vosotros que encontráis al volver por la noche la comida caliente y los rostros amigos: considerad si esto es un hombre que trabaja en el fango, que no conoce la paz, que lucha por medio pan, que muere por un sí o un no. Considerad si esto es una mujer, sin cabellos ni nombre, ya sin fuerzas para recordar vacíos los ojos y frío el vientre como una rana en invierno. Meditad que esto así ha sido, os entrego estas palabras, esculpidlas en vuestro corazón, estando en casa, andando por las calles, acostándoos, levantándoos, repetidlas a vuestros hijos. Oh, que se derrumbe vuestra casa, la enfermedad os inhabilite, vuestros hijos os nieguen su mirada. | Vi kiuj sekure vivas en viaj tepidaj hejmoj, vi kiuj, je l’ vespera reveno, trovas la varman nutraĵon kaj amikajn vizaĝojn: konsideru ĉu ĉi tiu estas viro kiu laboras en la koto kiu ne konas pacon kiu batalas por duona panbulo kiu mortas pro “jes” aŭ “ne”. Konsideru ĉu ĉi tiu estas virino sen hararo kaj sen propra nomo eĉ sen plua memorkapablo. Malplenaj la okuloj kaj malvarma la ventro samkiel rano dumvintre. Meditu pri la fakto, ke ĉi tio vere okazis: ĉi tiujn vortojn al vi mi ordonas, ilin gravuru en via koro kiam vi restas hejme aŭ promenas survoje, kiam vi kuŝiĝas aŭ ellitiĝas; ilin ripetu al viaj gefiloj. Aŭ via domo neniiĝu, malsano vin malhelpu en la movoj viaj naskitoj tordu for de vi sian vizaĝon. |
| (Primo Levi) | (Primo Levi) |
| Cantado (a tiempo de vals): | kantata (valsa tempo): |
| La Milicia una noche nos sorprendió partisanos sin dinero y sin armas la inexperiencia entre las manos. | La Trupo dum nokto nin trovis partizanoj sen mono kaj sen armiloj kaj sensperteco en la manoj. |
| Un ejército de arios con su uniforme oscuro y un fusil entre las manos no conocía el miedo. | Armeo el arjoj kun ilia uniformo malhela kaj fusilo en la manoj ne konis la timon. |
| Encerrados en un vagón en un viaje hacia el abismo esposamos el temor olvidamos el retorno. | Enfermitaj en vagono en vojaĝo en la fundon ni aliĝis al la timo kaj forgesis la revenon. |
| ¿ Cuántos años ? ¿ Sano o enfermo ? La respuesta nos salvaba. La respuesta nos condenaba. | Kiom aĝa? Ĉu sana aŭ malsana? La respondo nin savis. La respondo nin kondamnis. |
| Sin ropas y sin zapatos nos han quitado el cabello, nos han quitado los nombres nos han dado patadas y escupitajos. | Sen vestoj kaj sen ŝuoj ili senigis nin je niaj haroj ili senigis nin je niaj nomoj ili donis al ni nur piedfrapojn kaj kraĉojn |
| He aprendido a obedecer a no intentar escapar para huir sólo está el viento que nos acaricia con su llanto | Mi lernis obei, ne strebi forfuĝi, por eliri restas nur la vento kiu nin karesas per sia ploro. |
| Cada día recomenzar salir y trabajar enfermar y sanar o morir. | Ĉiun tagon rekomenci eliri kaj laboradi malsaniĝi kaj resaniĝi aŭ morti |
| ¿ Cuántos años ? ¿ Sano o enfermo ? La respuesta nos salvaba. La respuesta nos condenaba. | Kiom aĝa? Ĉu sana aŭ malsana? La respondo nin savis. La respondo nin kondamnis. |
| Y marchar con el frío a ritmo de banda huesos cansados en la niebla helados y vacilantes. | Kaj marŝi kun la frosto je la ritmo fanfara ostoj lacaj en la nebulo frostigitaj kaj ŝancelaj |
| Ladrillo sobre ladrillo construimos la Buna cimentado con el odio el dolor y nuestro miedo. | Briko post briko ni konstruis la Bunan betonita per la malamo la doloro kaj la timo. |
| Maldito sea el invierno que nos diezma día a día que se lleva a los amigos, la esperanza del regreso. | Malbenita ankaŭ la vintro kiu nin ekstermis tagon post tago, kiu forpelis niajn amikojn la esperon de la reveno. |
| ¿ Cuántos años ? ¿ Sano o enfermo ? La respuesta nos salvaba. La respuesta nos condenaba. | Kiom aĝa? Ĉu sana aŭ malsana? La respondo nin savis. La respondo nin kondamnis. |
| El milagro una mañana, el frío desaparecía un rayo de Sol daba alegría a mi vida. | La miraklo iam matene la frosto kiu malaperis radio de suno donis ĝojon al mia vivo. |
| Y lejos voces amigas hablaban de salvación y cercanos los cañones que disparaban venganza. | Kaj malproksime voĉoj amikaj parolis pri savo kaj proksime la kanonoj pafadis la venĝon |
| Los soldados que escapaban nos mataban o ignoraban con el silencio de quien reza comenzó la "tregua" | La soldatoj kiuj forkuris nin mortigis aŭ nin ignoris kun la silento de tiu kiu preĝas komenciĝis la "militpaŭzo". |
| Hablado: | Parolita: |
| Soñábamos en las noches feroces sueños densos y violentos soñados en cuerpo y alma: retornar, comer, contar. Hasta que sonaba breve sumisa la orden de la mañana: Wstawać. Y se quebraba en el pecho el corazón. | Ni sonĝis en la noktoj sovaĝaj sonĝojn densajn kaj perfortajn sonĝitaj kun animo kaj korpo: reveni; manĝi; rakonti. Ĝis kiam sonis mallonga mallaŭta la ordono de la tagiĝo: Wstawać. Kaj disŝiriĝis en brusto la koro. |
| Ahora hemos recuperado la casa, nuestro vientre está saciado. Hemos acabado de contarlo. Es la hora. Pronto oiremos de nuevo la orden extranjera: Wstawać. | Nun ni retrovis la hejmon, nia ventro satiĝis, ni finis rakonti. Estas tempo. Baldaŭ ni aŭdos ankoraŭ la fremdan ordonon: Wstawać. |
