La Locomotiva
Francesco Guccini| BRETONE (BREZHONEG) / BRETON: Gwerz ar Marc'h-Du - Richard Gwenndour Traduzione... | |
| LA LOOMOTIVA 'Un zo che ghigna aveva, nemmanco 'ome si 'iamava, Con che voce parlava, con che voce, dé, poi 'antava Quant'anni aveva visto allora, Di 'e colore ciavèva ir pelo, Ma se ci ripenzo, mi sembra di vedéllo Dé, s'è un eroe, era giovane e bello, Dé, s'è un eroe, era giovane e bello, Dé, s'è un eroe, era giovane e bello. Lo so 'nvece vand'è successo, 'os'era di mestiere, I prim'anni der sèolo, macchinista, ferroviere Que' tempi vando principiava La guerra santa de' poeracci Anco 'r treno sembrava un mito der progresso Spedito a bomba sopra a' 'ontinenti, Spedito a bomba sopra a' 'ontinenti, Spedito a bomba sopra a' 'ontinenti. E La loomotiva sembrava pròprio un mostro strano Che l'òmo governava 'or penziero e colla mano Sembrava pròpio un cavallino Che s'era liberato dar freno Mordendo le rotaie 'ò' muscoli d'acciaio Con forza cèa der baleno, Con forza cèa der baleno, Con forza cèa der baleno. Ma un'artra grande forza sbatteva allora le su'ali, Parole 'e dicevano: L'òmini so' tutt'uguali E contro a' re e a' merdoni Scoppiava nella via La bomba proletaria e illuminava l'aria Ir fòo dell'anarchia, Ir fòo dell'anarchia, Ir fòo dell'anarchia. Un treno tutti i giorni passava pélla su' stazzione, un trenone ricco, lontana destinazzione, "Popo' di stronzi pieni di vaìni", -penzava- "ve li do io i velluti e l'ori", penzava a casa sua, "unn'ho uno pe' fa due, que' lezzi fanno vita da signori, que' lezzi fanno vita da signori, que' lezzi fanno vita da signori." 'Un zo cosa successe o cosa 'ni frullò di fà', saòsa, era incazzato, penzava a tutto ir zu' ardilà Sentì urlà di vendetta, n'acceàrono ir core, dimentiò bontà, scordò la su' pietà, la bomba sua la macchina a vapore, la bomba sua la macchina a vapore, la bomba sua la macchina a vapore. E un giorno 'ome quell'artri ma forze ancora più incazzato Penzò dé che poteva avècci un torto riparato Salì sur mostro 'e dormiva Cercò di mandà' via la su' paura e prima di penzà' a quer che stava a fà' ir mostro divorava la pianura, ir mostro divorava la pianura, ir mostro divorava la pianura. Correva l'artro treno ignaro, guasi senza fretta nessuno si penzava d'andà' incontro alla vendetta ma alla stazzione dell'Ardenza arrivò la notizzia in un baleno, "Budellodèva, svèrti, bisogna fà' d'urgenza, 'sta 'aàta s'è buttato 'ontro ar treno, 'sta 'aàta s'è buttato 'ontro ar treno, 'sta 'aàta s'è buttato 'ontro ar treno!" E 'ntanto 'orre, 'orre, 'orre la lo'omotiva, e fìstia quer vapore e sembra guasi 'osa viva e sembra dì' a' 'ontadini 'ini quer fistio 'e si spande péll'aria, "Dé, belli, ora vedete, li fo sartà pell'aria, trionfi la giustizzia proletaria, trionfi la giustizzia proletaria, trionfi la giustizzia proletaria!" E 'ntanto 'orre, 'orre, 'orre sempre più forte E corre, 'orre, 'orre, 'orre 'ncontro alla morte, "E, boia, si provàssino a fermàmmi, che vo a centosettanta all'ora! Dé, sai 'e bello stianto! Se tanto mi dà tanto, mi sa che ce la fo a buttàmmi fora, mi sa che ce la fo a buttàmmi fora, mi sa che ce la fo a buttàmmi fora!" La storia ci racconta 'ome finì la 'orza, con tutti que' merdosi spiacci'àti a tutta forza coll'urtimo su' grido d'animale la macchina fe' pròpio un parapiglia, lulì, sulla scarpata, berciava "Budiùùùùùlooo!", la sera dé, era già a Marziglia, la sera dé, era già a Marziglia, la sera dé, era già a Marziglia. E a noi ci garba di penzàllo dietro ar motore mentre fa corre' via la macchina a vapore, e che ci venga un giorno ancora la notizzia d'una lo'omotiva 'e tona fòi e lumi lanciata a bomba 'ontro ve' lezzumi, lanciata a bomba 'ontro ve' lezzumi, lanciata a bomba 'ontro ve' lezzumi. | GWERZ AR MARC'H-DU Pe zremm, pe añv a oa, n'ouzon ha n'ouiin ket, Gant pe vouezh e komze, gant pe vouezh e kane Pet deiz neuz' a oa gwelet, pe liv a oa e blev, Met em faltazi din e welan e skeudenn, Ar gouroned 'zo holl yaouank ha brav, Ar gouroned 'zo holl yaouank ha brav, Ar gouroned 'zo holl yaouank ha brav. Gouzout a ran pa c'hoarvezas an dra-se, peseurt micher en doa, E penn-kentañ ar c'hantved, mekaniker, chiminaou a oa, An amzer pa gomañse brezel santel ar peorien, Vojenn araokaat a seblante 'r tren ivez Lañset war ar c'hevandirioù, Lañset war ar c'hevandirioù, Lañset war ar c'hevandirioù. Hag ar marc'h-du a seblante un euzhvil iskis Hag a vestronie an den gant spered ha dorn; O krozal e ruilhe hedoù a seblante didremen, Doare 'oa da gaout un nerzh spouronus, Galloudus evel an dinamit, Galloudus evel an dinamit, Galloudus evel an dinamit. Met un nerzh bras all a zisplege en eskell neuze, Gerioù a lavare eo an dud holl par ha kevatal, Hag a-enep d'ar rouanez ha d'an diranted e tarzhe er straedoù Bombez ar broletaerien hag e c'houlaoue an aer Flamboz an diveli! Flamboz an diveli! Flamboz an diveli! Un tren a dremene bemdez dre e borzh-houarn, Un tren hir ha lorc'hus o vont da gêrioù pell; Pa wele an dud doujet-se e soñje 'n o voulouz hag en o aour, E buhez paour e familh hag e gamaraded, En un tren e-leizh a binvidien, En un tren e-leizh a binvidien, En un tren e-leizh a binvidien. N'ouzon ket petra 'c'hoarvezas, perak e tivizas evel-se, Marteze 'vit kounnar gozh, pe rummadoù dizanv A youc'has d'ar veñjañs, a benndallas e galon, An deoliezh a zisoñjas, e vadelezh 'ankouaas, E vombezenn, ar mekanik dre-dan! E vombezenn, ar mekanik dre-dan! E vombezenn, ar mekanik dre-dan! Emañ ar marc'h-du difiñv war an hent-houarn, Un dra vev o tarlammat a seblant ar mekanik, Un ebeul yaouank o paouez d'en em zirollañ A groge an hent-houarn gant kigennoù dir, Gant nerzh dall ar foeltr, Gant nerzh dall ar foeltr, Gant nerzh dall ar foeltr. Hag un deiz bennak, martez' gant mui a zroug ennañ Dezhañ a gavas e oa evit veñjiñ un nebeud direizhder; War an euzhvil o gousket e savas, an aon en doa e strivas da lazhañ Hag a-raok sellet ouzh en ar pezh edo oc'h ober E lonke an euzhvil dija ar blaenenn, E lonke an euzhvil dija ar blaenenn, E lonke an euzhvil dija ar blaenenn. Redek a rae an tren all diveiz ha peuzdibrezet, Gour n'ijine ket emañ o vont da gejañ gant ar veñjañs, Met d'ar gar Bologna ez erruas ar c'heloù evel foeltr: “Keloù grevus ha mallus, ret eo ober buan, Emañ ur foll o vont a-enep d'an tren! Emañ ur foll o vont a-enep d'an tren! Emañ ur foll o vont a-enep d'an tren!” War un dro e red, red, red, red ar marc'h-du, Sutal a ra 'n aezhenn, sutal a ra 'vel un dra vev Ha d'ar gouerien c'hrommet e lâr o sutal en aer, “Ma breur, dizaon! Da va zlead emaon o redek! Trec'het justis ar bobl da viken! Trec'het justis ar bobl da viken! Trec'het justis ar bobl da viken!” War un dro e red, red, red, red buan-ouzh-buan, O vont, o vont, o vont, o vont a-benn d'ar varv, Ha netra n'hall ket herzel an nerzh distrujus divent, Ne c'hortoz nemet an tarzh ha bezañ goloet Gant mantell an Ankoù bras ha du, Gant mantell an Ankoù bras ha du, Gant mantell an Ankoù bras ha du. Deomp e lâr an istor penaos echuas ar red, Dihentet ar mekanik war un hent-houarn marv, Gant ur garm evel ul loen e zislonke 'r mekanik maen teuz, Ouzh an oabl e tarzhas, ar moged a ledas ur c'houel, Pa voe dastumet e tizanale c'hoazh, Pa voe dastumet e tizanale c'hoazh, Pa voe dastumet e tizanale c'hoazh. Met deomp a plij soñjal ennañ c'hoazh a-drek ar c'heflusker O vountañ, o vountañ war-raok ar mekanik dre-dan, Hag un deiz erruet deomp adarre ar c'heloù Evit ur marc'h-du, evel un dra vev, O redek evel foeltr a-enep d'an direizhder, O redek evel foeltr a-enep d'an direizhder, O redek evel foeltr a-enep d'an direizhder ! |
