1) Κυρά των αμπελιών
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Κυρά των Αμπελιών, που σ´είδαμε
πίσω απ´το δίχτυ του πευκόδασου
να συγυρίζεις με το χάραμα τα σπίτια
των αητών και των τσοπάνων,
πάνου στη φούστα σου ο αυγερινός διάνευε
τους πλατιούς ίσκιους των κληματόφυλλων
δυο αγοροξυπνημένες μέλισσες
κρεμόντανε στ´αυτιά σου σκουλαρίκια
2) Κόκκινη κλωστή
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Περνάει, περνάει, γυρνάει ο καιρός -
ροδάνι, κόκκινη κλωστή δεμένη
ροδάνι, κόκκινη κλωστή.
και εμείς κυρά μου από ντουφέκι
σε φλογέρα, κύκλο κύκλο,
σκαλίζουμε τσαμπιά σταφύλια
στου αμπελιού τα ξερά κούτσουρα.
Περνάει, περνάει, γυρνάει ο καιρός -
ροδάνι, κόκκινη κλωστή δεμένη
ροδάνι, κόκκινη κλωστή.
Σκαλίζουμε το μπόι σου στα κυπαρίσσια
και το σύγνεφο γίνεται σεντούκι με φλουριά
και τα κυπαρισσόμηλα κεράσια.
Κι εσύ κυρά με το νωπό στάχυ του αποσπερίτη
μες στο χέρι σου βλογάς την ερημιά του κάμπου
και τις πετρωμένες βρύσες.
3) Αχ συννεφάκι
(Κώστας Καμένος, Ελένη Βιτάλη)
Αχ συγνεφάκι από γυαλί και σήμαντρο από σύγνεφο
νταγκ - νταγκ στα κορφοβούνια οι αλιφασκιές
νταγκ - νταγκ οι αλιφασκιές κ´οι πετροκότσυφοι
μπαίνουνε τα καράβια στη στεριά με εξήντα φλόκους όνειρα
μπαίνουν τα πρόβατα και τ’άλογα στη θάλασσα
κ´ η θάλασσα ανεβαίνει στ’άσπρα λιακωτά
να λιάσει τα σεντόνια της.
Αχ συγνεφάκι από γυαλί και σήμαντρο από σύγνεφο.
Γεια και χαρά σου ομορφονιά
που δένεις όλο το ντουνιά
μες στις χοντρές πλεξούδες σου.
νταγκ - νταγκ στα κορφοβούνια οι αλιφασκιές
νταγκ - νταγκ οι αλιφασκιές κ´οι πετροκότσυφοι
Απάνου στην προβιά του χορταριού
νταγκ - νταγκ τα κουδουνάκια
μες στο πηχτό γαλάζιο γάλα του γιαλού
τα κίτρινα κουμπιά της πούλιας
4) Μηλίτσα
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Κυρά, Κυρά, θαλασσινή και στεριανή
με τα λουλουδιασμένα μάγουλα
σφίγγοντας μες στον μπούστο σου
την κάψα του Αλωνάρη
ένα καράβι - μικροκάραβο
πότε σαν Παναγιά Αιγιοπελαγίτισσα
ντυμένη μ’ένα δίχτυ
να κουβαλάς το σούρπωμα στην κεφαλή σου
το πανέρι με τα ψάρια
Μηλί βαϊ βαϊ μηλί - μηλίτσα της ανηφοριάς
πως σου τριαντιαφυλλίσανε τα μήλα της αγάπης;
Σπανε τα ρόδια στη ροδιά και πεφτουν γέλια στο ποτάμι,
με κουκουναρια κυνηγιουνται οι κορασιες στο περιγιάλι
κι - αχ ο δραγάτης δε βαστά τέτοιο πουλί στον κόρφο του
κι - αχ δε βαστάνε οι βιολιτζήδες τ’αμπελιόυ [τόσο ουρανό] μες στα βιολία τους
Μηλί βαϊ βαϊ μηλί - μηλίτσα της ανηφοριάς
πως σου τριαντιαφυλλίσανε τα μήλα της αγάπης;
5) Ο αγιωγιάτης
(Ελένη Βιτάλη)
Καλέ αγωγιάτη πούβαλες
παπούτσια πλατανόφλουδο
που φόρεσες μαντήλι στο λαιμό
της νεραντζιάς τον ίσκιο.
Σφύρα το, σφύρα στ´ αψηλά
ν’ ανοίξουν όλα τα παράθυρα
του Θεόφιλου.
Καλέ αγωγιάτη πώς βαστάς
το χνούδι του καλοκαιριού
να γαργαλάει τ’ αυτί σου;
6) Όστριας και Τραμουντάνας
(Κώστας Καμένος)
Όστριας και Τραμουντάνας, θαλασσόλυκοι
με το πηγμένο αλάτι στα μουστάκια τους
σε σκάλισαν καλή Κυρά σε πλώρη Βατικιώτικη
ξεχτένιστη γοργόνα
μαντίλια στον πουνέντε της Μονοβασιάς
σου γνέψανε το ξεπροβόδισμα,
νησιώτισσες με κανελογαρίφαλα
σου γράψαν τ’ όνομά σου
στα μηλοροδάκινα του Κλείδωνα
στης Καθαροδευτέρας την λαγάνα
σε κεντήσαν σε μυρτόκλωνο.
7) Μιλιά μιλιά
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Μιλιά. Μιλιά. Διπλές - τριπλές αμπάρες
φράξανε τ’ αμπέλια μας.
Κλείσε το στόμα σου, Κυρά, [καλέ Κυρά]
κλείσε και το παράθυρο του αποσπερίτη [καλέ Κυρά].
Κάτω απ’ τη μαύρη σου ποδιά
σφίξε τα δώδεκα κλειδιά της νύχτας [καλέ Κυρά],
Έξω απ’ την πόρτα μας
περνάν οι σιδερόφραχτοι.
8) Οι σιδερόφραχτοι
(Κώστας Καμένος)
Περνάν, περνάν οι σιδερόφραχτοι
το μαύρο πόδι, μαύρο πάτημα,
μαύρα λεβέτια κουβαλάν
να βάψουν μαύρα τα περβόλια μας
μαύρο να βάψουν το νερό,
και το καρβέλι μαύρο.
Περνάν, περνάν οι σιδερόφραχτοι
το μαύρο πόδι, μαύρο πάτημα.
Φεγγάρι παγωμένο
σα σπασμένη ρόδα του αραμπά στο δρόμο απ’ έξω,
το αλέτρι, γκόλφι στην καρδιά του κάμπου, απίστομο,
η αξίνα προσευχή στην ξώπορτα,
και το χωράφι απ’ το δρεπάνι κρεμασμένο.
Τώρα διπλώνει την καρδιά ο παππούς
όπως διπλώνει στην πετσέτα το ψωμί μετά το δείπνο
κι όπως διπλώνει ο κυνηγός τα μπαρουτόσκαγα.
Περνάν, περνάν οι σιδερόφραχτοι
το μαύρο πόδι, μαύρο πάτημα.
9) Μηδ´ ο στερνός και ο πρώτος
(Κώστας Καμένος)
Μια Κυριακή στην ντάπια του νησιού
βαρέσαν τα κανόνια
και μπήκε η προσφυγιά η αλμυροπώτιστη
κάτου απ’ του κόρακα τον ίσκιο.
Κλείσε κυρά τα παραθύρια.
Καβαντζάρει ο άνεμος της νύχτας.
Μπαίνει [Κυρά] απ’ τη χαραμάδα η παγωνιά
κι αχνίζει τον καθρέφτη.
Δάγκωσ’ τα χείλια σου, Κυρά,
μην ακουστεί το σκούσμα.
Συνδαύλα την φωτιά [Κυρά] -
μήδε ο στερνός κι ο πρώτος.
Σπίθα τη σπίθα η αστραπή
φωτίζει τα μπακίρια [στο πατάρι]
κι από μακρά μουγγό - μουγγό,
κορφή - κορφή το μέγα μπουμπουνίδι.
10) Τούτο δεν είναι πόλεμος
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Εδώ τα δέντρα μάχονται μαζί με τους ανέμους
εδώ βρυχιούνται τα βουνά και τα χοντρά κοτρώνια
τ’αστέρια βόλια σφεντονάν και το φεγγάρι μπάλες
κι ολημερίς κι ολονυχτίς μες στου ήλιου το καζάνι
μαύρο κατράμι κοχλακά για των οχτρών τ’ασκέρια.
Εχ, τι λαγούτα και βιολία και κλέφτικα νταούλια,
οι πίπιζες του πλάτανου, του πεύκου τα σαντούρια -
Τούτο δεν είναι πόλεμος τούτο δεν είναι αμάχη
τούτο είναι μέρα των Φωτώ τούτο είναι χοροστάσι
τ ’Αη - Θυμαριού η ανάσταση, τ’Αη - ’Ελατου το γλέντι.
Στραφτοκοπάν στον άνεμο τα χρυσοπετραχήλια
γιορτάζουν τα καμπαναρία με τις χρυσές καμπάνες
οι άσπροι σταυροί των φλάμπουριων φωτάν τα μεσονύχτια
κι αγγέλοι από γυαλί και φως μ’ολάνοιχτες φτερούγες
φωτάνε τα ελατόδασα και τ’αϊτομονοπάτια.
11) Νάτη η αυγή
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Παν,, παν, τραβάνε [παν παν τραβάνε]
σκουντουφλάν κουτσαίνοντας οι χάροι.
Παν, παν, τραβάνε παν παν οι σιδερόφραχτοι
με τις σπασμένες πόρτες, τους σπασμένους τους σταυρούς,
με τους σπασμένους μήνες
κι η κοκκινόμαυρη φωτιά τους παίρνει το κατόπι
κ´οι σκοτομένοι τους σφαλάν με κόκκαλα την στράτα.
Πίσω καπνίζουν τα χωριά κι οι πολιτείες μουγκρίζουν
και πίσω απ’ τα κατάμαυρα της πυρκαγιάς ντουβάρια
και πίσω από καπνών σταυρούς κι από σπαθιών γεφύρια
νάτη η αυγή τινάζοντας τον ήλιο, τον ήλιο της παντιέρα -
η σάλπιγγα της λευτεριάς και τάστραμμα του δίκιου.
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Κυρά των Αμπελιών, που σ´είδαμε
πίσω απ´το δίχτυ του πευκόδασου
να συγυρίζεις με το χάραμα τα σπίτια
των αητών και των τσοπάνων,
πάνου στη φούστα σου ο αυγερινός διάνευε
τους πλατιούς ίσκιους των κληματόφυλλων
δυο αγοροξυπνημένες μέλισσες
κρεμόντανε στ´αυτιά σου σκουλαρίκια
2) Κόκκινη κλωστή
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Περνάει, περνάει, γυρνάει ο καιρός -
ροδάνι, κόκκινη κλωστή δεμένη
ροδάνι, κόκκινη κλωστή.
και εμείς κυρά μου από ντουφέκι
σε φλογέρα, κύκλο κύκλο,
σκαλίζουμε τσαμπιά σταφύλια
στου αμπελιού τα ξερά κούτσουρα.
Περνάει, περνάει, γυρνάει ο καιρός -
ροδάνι, κόκκινη κλωστή δεμένη
ροδάνι, κόκκινη κλωστή.
Σκαλίζουμε το μπόι σου στα κυπαρίσσια
και το σύγνεφο γίνεται σεντούκι με φλουριά
και τα κυπαρισσόμηλα κεράσια.
Κι εσύ κυρά με το νωπό στάχυ του αποσπερίτη
μες στο χέρι σου βλογάς την ερημιά του κάμπου
και τις πετρωμένες βρύσες.
3) Αχ συννεφάκι
(Κώστας Καμένος, Ελένη Βιτάλη)
Αχ συγνεφάκι από γυαλί και σήμαντρο από σύγνεφο
νταγκ - νταγκ στα κορφοβούνια οι αλιφασκιές
νταγκ - νταγκ οι αλιφασκιές κ´οι πετροκότσυφοι
μπαίνουνε τα καράβια στη στεριά με εξήντα φλόκους όνειρα
μπαίνουν τα πρόβατα και τ’άλογα στη θάλασσα
κ´ η θάλασσα ανεβαίνει στ’άσπρα λιακωτά
να λιάσει τα σεντόνια της.
Αχ συγνεφάκι από γυαλί και σήμαντρο από σύγνεφο.
Γεια και χαρά σου ομορφονιά
που δένεις όλο το ντουνιά
μες στις χοντρές πλεξούδες σου.
νταγκ - νταγκ στα κορφοβούνια οι αλιφασκιές
νταγκ - νταγκ οι αλιφασκιές κ´οι πετροκότσυφοι
Απάνου στην προβιά του χορταριού
νταγκ - νταγκ τα κουδουνάκια
μες στο πηχτό γαλάζιο γάλα του γιαλού
τα κίτρινα κουμπιά της πούλιας
4) Μηλίτσα
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Κυρά, Κυρά, θαλασσινή και στεριανή
με τα λουλουδιασμένα μάγουλα
σφίγγοντας μες στον μπούστο σου
την κάψα του Αλωνάρη
ένα καράβι - μικροκάραβο
πότε σαν Παναγιά Αιγιοπελαγίτισσα
ντυμένη μ’ένα δίχτυ
να κουβαλάς το σούρπωμα στην κεφαλή σου
το πανέρι με τα ψάρια
Μηλί βαϊ βαϊ μηλί - μηλίτσα της ανηφοριάς
πως σου τριαντιαφυλλίσανε τα μήλα της αγάπης;
Σπανε τα ρόδια στη ροδιά και πεφτουν γέλια στο ποτάμι,
με κουκουναρια κυνηγιουνται οι κορασιες στο περιγιάλι
κι - αχ ο δραγάτης δε βαστά τέτοιο πουλί στον κόρφο του
κι - αχ δε βαστάνε οι βιολιτζήδες τ’αμπελιόυ [τόσο ουρανό] μες στα βιολία τους
Μηλί βαϊ βαϊ μηλί - μηλίτσα της ανηφοριάς
πως σου τριαντιαφυλλίσανε τα μήλα της αγάπης;
5) Ο αγιωγιάτης
(Ελένη Βιτάλη)
Καλέ αγωγιάτη πούβαλες
παπούτσια πλατανόφλουδο
που φόρεσες μαντήλι στο λαιμό
της νεραντζιάς τον ίσκιο.
Σφύρα το, σφύρα στ´ αψηλά
ν’ ανοίξουν όλα τα παράθυρα
του Θεόφιλου.
Καλέ αγωγιάτη πώς βαστάς
το χνούδι του καλοκαιριού
να γαργαλάει τ’ αυτί σου;
6) Όστριας και Τραμουντάνας
(Κώστας Καμένος)
Όστριας και Τραμουντάνας, θαλασσόλυκοι
με το πηγμένο αλάτι στα μουστάκια τους
σε σκάλισαν καλή Κυρά σε πλώρη Βατικιώτικη
ξεχτένιστη γοργόνα
μαντίλια στον πουνέντε της Μονοβασιάς
σου γνέψανε το ξεπροβόδισμα,
νησιώτισσες με κανελογαρίφαλα
σου γράψαν τ’ όνομά σου
στα μηλοροδάκινα του Κλείδωνα
στης Καθαροδευτέρας την λαγάνα
σε κεντήσαν σε μυρτόκλωνο.
7) Μιλιά μιλιά
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Μιλιά. Μιλιά. Διπλές - τριπλές αμπάρες
φράξανε τ’ αμπέλια μας.
Κλείσε το στόμα σου, Κυρά, [καλέ Κυρά]
κλείσε και το παράθυρο του αποσπερίτη [καλέ Κυρά].
Κάτω απ’ τη μαύρη σου ποδιά
σφίξε τα δώδεκα κλειδιά της νύχτας [καλέ Κυρά],
Έξω απ’ την πόρτα μας
περνάν οι σιδερόφραχτοι.
8) Οι σιδερόφραχτοι
(Κώστας Καμένος)
Περνάν, περνάν οι σιδερόφραχτοι
το μαύρο πόδι, μαύρο πάτημα,
μαύρα λεβέτια κουβαλάν
να βάψουν μαύρα τα περβόλια μας
μαύρο να βάψουν το νερό,
και το καρβέλι μαύρο.
Περνάν, περνάν οι σιδερόφραχτοι
το μαύρο πόδι, μαύρο πάτημα.
Φεγγάρι παγωμένο
σα σπασμένη ρόδα του αραμπά στο δρόμο απ’ έξω,
το αλέτρι, γκόλφι στην καρδιά του κάμπου, απίστομο,
η αξίνα προσευχή στην ξώπορτα,
και το χωράφι απ’ το δρεπάνι κρεμασμένο.
Τώρα διπλώνει την καρδιά ο παππούς
όπως διπλώνει στην πετσέτα το ψωμί μετά το δείπνο
κι όπως διπλώνει ο κυνηγός τα μπαρουτόσκαγα.
Περνάν, περνάν οι σιδερόφραχτοι
το μαύρο πόδι, μαύρο πάτημα.
9) Μηδ´ ο στερνός και ο πρώτος
(Κώστας Καμένος)
Μια Κυριακή στην ντάπια του νησιού
βαρέσαν τα κανόνια
και μπήκε η προσφυγιά η αλμυροπώτιστη
κάτου απ’ του κόρακα τον ίσκιο.
Κλείσε κυρά τα παραθύρια.
Καβαντζάρει ο άνεμος της νύχτας.
Μπαίνει [Κυρά] απ’ τη χαραμάδα η παγωνιά
κι αχνίζει τον καθρέφτη.
Δάγκωσ’ τα χείλια σου, Κυρά,
μην ακουστεί το σκούσμα.
Συνδαύλα την φωτιά [Κυρά] -
μήδε ο στερνός κι ο πρώτος.
Σπίθα τη σπίθα η αστραπή
φωτίζει τα μπακίρια [στο πατάρι]
κι από μακρά μουγγό - μουγγό,
κορφή - κορφή το μέγα μπουμπουνίδι.
10) Τούτο δεν είναι πόλεμος
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Εδώ τα δέντρα μάχονται μαζί με τους ανέμους
εδώ βρυχιούνται τα βουνά και τα χοντρά κοτρώνια
τ’αστέρια βόλια σφεντονάν και το φεγγάρι μπάλες
κι ολημερίς κι ολονυχτίς μες στου ήλιου το καζάνι
μαύρο κατράμι κοχλακά για των οχτρών τ’ασκέρια.
Εχ, τι λαγούτα και βιολία και κλέφτικα νταούλια,
οι πίπιζες του πλάτανου, του πεύκου τα σαντούρια -
Τούτο δεν είναι πόλεμος τούτο δεν είναι αμάχη
τούτο είναι μέρα των Φωτώ τούτο είναι χοροστάσι
τ ’Αη - Θυμαριού η ανάσταση, τ’Αη - ’Ελατου το γλέντι.
Στραφτοκοπάν στον άνεμο τα χρυσοπετραχήλια
γιορτάζουν τα καμπαναρία με τις χρυσές καμπάνες
οι άσπροι σταυροί των φλάμπουριων φωτάν τα μεσονύχτια
κι αγγέλοι από γυαλί και φως μ’ολάνοιχτες φτερούγες
φωτάνε τα ελατόδασα και τ’αϊτομονοπάτια.
11) Νάτη η αυγή
(Κώστας Καμένος, Σάνια Κρυστάλη)
Παν,, παν, τραβάνε [παν παν τραβάνε]
σκουντουφλάν κουτσαίνοντας οι χάροι.
Παν, παν, τραβάνε παν παν οι σιδερόφραχτοι
με τις σπασμένες πόρτες, τους σπασμένους τους σταυρούς,
με τους σπασμένους μήνες
κι η κοκκινόμαυρη φωτιά τους παίρνει το κατόπι
κ´οι σκοτομένοι τους σφαλάν με κόκκαλα την στράτα.
Πίσω καπνίζουν τα χωριά κι οι πολιτείες μουγκρίζουν
και πίσω απ’ τα κατάμαυρα της πυρκαγιάς ντουβάρια
και πίσω από καπνών σταυρούς κι από σπαθιών γεφύρια
νάτη η αυγή τινάζοντας τον ήλιο, τον ήλιο της παντιέρα -
η σάλπιγγα της λευτεριάς και τάστραμμα του δίκιου.
×
![]()
Note for non-Italian users: Sorry, though the interface of this website is translated into English, most commentaries and biographies are in Italian and/or in other languages like French, German, Spanish, Russian etc.
