An iliz ruz
Denez PrigentOriginale | Traduzione integrale italiana di Riccardo Venturi [Richard Gwenndour] 17/18 gennaio 2016 |
AN ILIZ RUZ 1. Neb ’z afe e Nyarubuyé Un iliz wenn ’welfe du-se Un iliz wenn ’welfe du-se E-mesk ar bleunioù hag ar gwe’ E-mesk ar gwez hag ar bleunioù Ar bleunioù gouez liesliv Met ar bloaz-mañ, int ’zo deu’t du Ur reuz, unan bras ’zo erru. 2. « -Nyarubuyiz, din-me lâret E deun ar saon petra ’welet E deun ar saon petra ’welet ’Vit krenañ holl ’vel-se kevret ’Vit krenañ holl ’vel-se g’an aon War ho tremmoù liv ar spouron ? -Eno soudarded o tostaat Gwad ganto leun war o dilhad Gwad ganto leun war o dilhad Aourgon da heul en ur vagad Tec’homp, tec’homp ar buanañ Kent dezho erruiñ amañ ! -E-barzh an iliz it diouzhtu It diouzhtu eno da repu It diouzhtu eno, me ho ped Ha na vo graet deoc’h droug ebet Ha na vo graet deoc’h droug ebet Ne ’z a ket tre an dud armet ! ». 3. Met an nor a zo divarc’het Ha setu lañset an diaouled Met divarc’het eo an nor Hag int ’diabarzh leun a fulor ! Ha da wallañ ar gwerc’hezed Da doullgofañ ’n dougerezed Ha da skrapat ar babigoù Ha d’o strapal ouzh ar murioù Ha da zibennañ diehan Ar re gozh ’vel ar re yaouank Ar re yaouank ’vel ar re gozh Eus ar mintin betek an noz Eus ar mintin betek an noz ’C’h ober g’ar maen-font ur pilgos Hag ar c’halvar da ziframmañ Hag an tammoù da entanañ Ha da entanañ an tammoù Da strinkañ en tan ar pennoù Ha drant ha laouen da goroll En-dro d’an tantad, un horrol ! 4. Yen kalon ’n hini na ouelje Antronoz e Nyarubuyé Antronoz e Nyarubuyé E-tal an iliz ma vije O klevet ar c’hloc’h o vrallañ Eñ e-unan hep ehanañ Eñ e-unan hep ehanañ Rak ar beleg krouget outañ O klevet ar c’hloc’h o vobiñ War un dro ’koagal ar brini ’Koagal ar brini war un dro Ha ’hudal ar chas d’ar marv ! Yen kalon ’n hini na ouelje Antronoz e Nyarubuyé Antronoz e Nyarubuyé E-barzh an iliz ma vije ‘Welet korfoù marv pep lec’h Korfoù en traoñ betek an nec’h Korfoù a-vern en alezioù A-ispilh ouzh ar balkonioù Korfoù a-skign er chantele Hag er sekretiri, o ma Doue ! Korfoù mac’hagnet, stank-ha-stank Korfoù ha gwad evel ur stank Gwad evel ur stank war an dar E-barzh ar piñsinoù leun-barr Gwad strinket war ar mogerioù War ar sent hag ar gwerennoù Gwad brizhet war an taolennoù ’Teverañ eus ar piledoù Gwad bev atav, ’tal an aoter ’Redek fonnus ’barzh ar skalier ’Redek fonnus ’barzh an diri 'Vel ur wazh, enni izili Enni izili o vonet Kaset, digaset gant ar red Hag e-barzh o terriñ sec’hed Dre vagadoù chas ha fraved Dre vagadoù chas ha brini Ha frev en-dro da chervadiñ ! 5. « Koulmig gwenn war an tour-iliz ’Lec’h ’maoc’h pignet o ouelañ kriz O ouelañ kriz gant kement-se Nijit kuit buan alese Nijit kuit buan alese Betek an neñvoù, da Zoue Da Zoue, betek an neñvoù Da lâret eno d'an Aotrou D'an Aotrou sur, pa ne oar ket Ar gwalldroioù-se ’sko ar bed Na bermetfe ket tamm ebet ! » ’Oa ket ar gerioù peurlâret Taraniñ spontus ’n oabl ’deus graet Taraniñ spontus ’n oabl ’deus graet En uhel Doue kounnaret ’Oa ket peurlâret ar gerioù Glav a gouezhas evel daeloù Daeloù a gouezhas evel glav E-pad eurvezhioù, diarsav An aeled 'ouelañ 'n ur gevret En neñvoù d’ar re verzeret ! 6. Eus daou vil, holl gwitibunan ’Zo bet lazhet nemet unan Ur plac’h vihan a drizek vloa’ Hec’h anv ’zo Valentina Ur plac’h troc’het he bizied Da vezañ he goûg diwallet Ur plac’h koant daoulagad teñval Teñval ha don ’vel an noz dall Met enno steredenn ebet Un devezh ez int bet mouget Un devezh foll a viz Mae En iliz ruz Nyarubuyé. | LA CHIESA ROSSA 1. Chiunque andasse a Nyarubuye ci vedrebbe una chiesa bianca Una chiesa bianca ci vedrebbe in mezzo ai fiori e agli alberi In mezzo agli alberi e ai fiori fiori selvatici di tutti i colori Ma quest'anno, son diventati neri, è accaduta una grande sciagura. 2. "Ditemi, gente di Nyarubuye, che cosa vedete nella valle? Che cosa vedete nella valle, per tremare così tutti assieme, Per tremar tutti così di paura, e sui vostri visi c'è il colore del terrore?" "Là si avvicinano dei soldati con le divise piene di sangue Con le divise piene di sangue, li segue un branco di cani feroci. Fuggiamo, fuggiamo il più presto poossibile, prima che arrivino qua!" "Andate subito dentro la chiesa, andateci subito a rifugiarvi Andateci subito, ve ne prego, e non vi sarà fatto alcun male E non vi sarà fatto alcun male, gli uomini armati non ci entrano!" 3. Ma la porta viene sfondata ed ecco i diavoli si scatenano Ma sfondata viene la porta, e entrano dentro infuriati! Per violentare le ragazzine, e sventrare le donne incinte Per sbudellare i neonati e sbatterli contro i muri Per decapitare senza sosta i vecchi come i giovani I giovani come i vecchi dal mattino fino alla notte Dal mattino fino alla notte usando le acquasantiere come ceppi Per sfasciare il crocifisso e per darne fuoco ai pezzi E per darne fuoco ai pezzi e gettare nel fuoco le teste E per danzare pieni di gioia una farandola attorno al falò! 4. Il cuore duro avrebbe avuto chi non avesse pianto a Nyarubuye il giorno dopo Il giorno dopo a Nyarubuye se fosse stato davanti alla chiesa Sentendo le campane suonare da sole senza fermarsi Da sole senza fermarsi perché il prete era stato impiccato alle corde E sentendo le campane rintoccare assieme al gracchiare dei corvi Assieme al gracchiare dei corvi e i cani abbaiare alla morte! Il cuore duro avrebbe avuto chi non avesse pianto a Nyarubuye il giorno dopo Il giorno dopo a Nyarubuye se fosse entrato dentro la chiesa Vedendo cadaveri ovunque cadaveri uno sopra l'altro Cadaveri in mezzo ai corridoi delle navate o sulle balconate Cadaveri sparsi nel coro e in sagrestia, mio Dio! Cadaveri mutilati uno sull'altro, cadaveri e un lago di sangue Un lago di sangue sull'impiantito e strabordante dalle acquasantiere Sangue schizzato sui muri sulle statue dei santi e sulle vetrate Macchie di sangue sulle tele e che colava dai ceri Sangue ancor fresco sull'altare e che scorreva a torrente sulle scale E che scorreva a fiume sulle scale portando con sé membra tranciate E portando con sé membra tranciate, strappare con la corrente E dentro, a dissetarsi cani e avvoltoi a branchi Cani e corvi a branchi prima di tornare a banchettare! 5. “Bianca colomba sul campanile, dov'è che piangi da far schiantare Dov'è che piangi di fronte a un tale scempio, Vólatene via alla svelta! Vólatene via alla svelta lassù fino al cielo, da Dio Da Dio, lassù fino al cielo per dirglielo, al Signore Dal Signore, certo, se non sa dei crimini che colpiscono il mondo e che lui non permetterebbe!” La frase non era ancor terminata quando il cielo tuonò tremendo Tuonò tremendo il cielo per l'ira di Dio Altissimo La frase non era ancor terminata che cadde la pioggia come lacrime Come lacrime cadde la pioggia per ore e ore senza fermarsi Gli angeli piangevano tutti assieme in cielo per i martirizzati ! 6. Duemila in tutto ne sono stati ammazzati, tranne una Una ragazzina di tredici anni il suo nome è Valentina Una ragazzina mutilata delle dita perché se le era messe attorno al collo per proteggersi Una ragazzina bella e dagli occhi neri neri e profondi come la notte cieca Ma una notte senza nessuna stella le stelle si sono spente un giorno Un folle giorno di maggio nella chiesa rossa di Nyarubuye. |