Originale | Il testo in italiano
|
RENZO PEZZANI: ANVITI | ANVITI |
| |
Un fis’c da la corta ch’al pär na cortläda | Un fischio dalla corte che sembra una coltellata |
l’avisa Giovan ch’i l’aspeten zo in sträda. | avvisa Giovanni che lo aspettino giù in strada |
Al pianta la lesna in-t-al legn dal banchett, | Lui pianta la lesina nel legno del banchetto, |
al s’metta ’l tabar, un caplass da congiura... | si mette il tabarro e un cappellaccio da congiura... |
Gh’è un’aria p’r i borogh ch’la mètta paura: | C'è un'aria per i borghi che mette paura: |
dill donni ch’a scapa, dla genta muciäda, | donne che scappano, gente ammucchiata, |
dill fnestri ch’as sära. Che brutta giornäda! | finestre che si chiudono. Che brutta giornata! |
| |
A còrra la vöza che Anviti l’è a Pärma. | Corre la voce che Anviti è a Parma. |
L’è gnu zo dal treno e i l’arén za massè, | E' sceso dal treno e lo avrebbero bell'e ammazzato, |
mo i carabiner i l’àn scös in caserma. | ma i Carabinieri lo han portato in caserma. |
– La jena l’è in trapla! La n’gh’à pu la frusta! | “La jena è in trappola! Non ha più la frusta! |
- L’è fnida la storia dla «slepa robusta»! | E' finita la storia del 'ceffone robusto!' |
– Anviti! Se anca dal temp n’è passè | Anviti! Se anche ne è passato di tempo, |
am bruza la facia di s’ciaf ch’at m’è dè. – | mi brucia la faccia dagli schiaffi che mi hai dato.” |
| |
Dal strädi pu torti, dai borogh pu scur | Dalle strade più torte, dai borghi più oscuri |
la genta la còrra cme il ponghi a drè ’l mur. | la gente corre come i topi di fogna lungo il muro. |
La s’muccia, l’è inchieta, la bräva sotvoza. | Si ammassa, è inquieta, litiga sottovoce. |
A pära ch’la speta ch’igh daghen la cröza: | Sembra che aspetti che gli dian la croce: |
gh’è un frär col martel, gh’è von con na sapa | c'è un fabbro col martello, uno con una zappa. |
- Ragass! L’è lì denter. Andemel a tör! | “Ragazzi! E' lì dentro. Andiamolo a prendere! |
– Bruzämma la porta!... Sti atent ch’al ne scapa! – | Bruciamo la porta!...Attenti che ci scappa!” |
| |
Za dj ommi con glj ongi i cävon i sass, | Già uomini con le unghie cavano le pietre, |
i tir’n in-t-i vedor, i dan fögh ai fass | le tiran sui vetri, danno fuoco alle fascine |
davanti a la porta... Nisson ch’a pardon’na. | davanti alla porta....Nessuno che perdona. |
Gh’è inveci chi speta col cör ch’a sangon’na | C'è inveche chi aspetta col cuore che sanguina |
ch’a passa la nuvla, ch’a s’vuda la sträda; | che passi la nuvola, che si svuoti la strada; |
dla genta ch’a prega, dla genta pu bon’na | gente che pregha, gente più buona |
ch’a guärda dal grigli dla fnestra saräda | che guarda dalle inferriate della finestra chiusa. |
| |
Na dònna spetnäda, vestida de strass, | Una donna spettinata, vestita di stracci, |
il man sora i fianch, una lengua ch’a taja, | le mani sui fianchi, una lingua tagliente, |
l’è in mez a la sträda ch’la siga, la sbraja: | è in mezzo alla strada che urla e sbraita: |
- Vigliach, iv paura? Coragio, ragass! | “Vigliacchi, avete paura? Coraggio, ragazzi! |
Andì a tor un träv e sfondemma la porta. – | Andate a prendere una trave e sfondiamo la porta.” |
In mez a la genta se sconda la morta, | In mezzo alla gente si nasconde la morte, |
la morta spetnäda, vestida de strass. | la morte spettinata, vestita di stracci. |
| |
I porten al träv cme na cröza. I fan l’onda | Portan la trave come una croce, fanno l'onda |
e i dizen «Anviti», cme s’diz n’orassion. | e dicono: “Anviti”, come si dice una preghiera. |
«Anviti» e «Anviti» in coll picaporton, | “Anviti” e “Anviti” picchiando al battente, |
«Anviti» davanti la porta ch’se sfonda, | “Anviti” davanti alla porta che si sfonda, |
«Anviti» e la porta la sta za pär cedor, | “Anviti” e la porta già sta per cedere, |
«Anviti» e la porta la casca dabon... | “Anviti” e la porta casca giù davvero... |
– Ragass, a gh’è un litor äd sangov da bevor! | “Ragazzi, c'è un litro di sangue da bere!” |
| |
La porta l’è averta. La genta ch’a lansa | La porta è aperta. La gente che lancia |
la serca la levra, la ruga ogni stansa | la caccia alla lepre, fruga in ogni stanza |
e sott a na tävla l’al cata cucè, | e sotto un tavolo lo trova accucciato, |
pu bianch d’una tvaja, ch’al dmanda pardon, | più bianco di una tovaglia, che domanda perdono, |
mo agh tremma la vöza e n’al senta nisson. | ora gli trema la voce e non lo sente nessuno |
– Anviti l’è noster! Il tiron p’r i pè. | “Anviti è nostro!” Lo tiran per i piedi. |
Il pòrton in sträda za ’d sangov macè. | Lo portano in strada già sporco di sangue. |
| |
Il pist’n, i s’al bùtten,i gh’strassen il bräghi. | Lo pestano, ci si buttan sopra, gli strappan le brache. |
L’è nud, l’è za mort e ’l n’è ormäi pu che un strass, | E' nudo, è già morto, ormai non è altro che uno straccio, |
e al lassa in do’ ’l tòcca, cmè lassa il lumäghi, | e lascia dove tocca, come lascian le lumache, |
na strissla, pu rossa dal sang’v, in-t-i sass, | una striscia, più rossa del sangue, sul selciato, |
na strissla in-t-la sträda ch’la pär un silach | una striscia sulla strada che sembra uno schiocco |
dla frusta che Anviti al droväva na volta | della frusta che Anviti adoperava una volta |
pär där a la genta pär batros i tach. | per picchiare la gente e per farla sloggiare. |
| |
La genta la gira col mort p’r il strä’ mestri. | La gente gira col morto per le strade maestre, |
A pära ch’i l’abion strassè da na cröza. | sembra che lo abbiano tirato giù da una croce. |
Vo’ al diz: – Al so mi in do’ ’l gh’à la morosa! – | Uno dice: “So io dove sta la sua amante!” |
e tutta la genta l’è sott a do fnestri. | e tutta la gente è a due finestre. |
I ciamen la bela ch’la s’faga al pogiöl, | Chiaman la bella che si affacci al davanzale, |
i canten, i balen, i gh’dmanden s’l’al völ: | cantano, ballano, le domandano se lo vuole: |
– L’è chì ch’al t’aspeta! – L’à ditt ch’al te sposa! – | “E' qui che ti aspetta! Ha detto che ti sposa!” |
| |
Ed ecco ch’i scapen. Ariva i rinfors! | Ed ecco che scappano. Arrivano i rinforzi! |
La sira l’è pien’na äd nuvlassi e ’d rimors. | La sera è piena di nuvolaglie e di rimorso |
La genta l’è tùtta saräda in-t-il cà | La gente se ne sta tutta chiusa in casa |
e dj ommi in silensi i s’lävon il man. | e degli uomini in silenzio si lavan le mani. |
I s’lävon, i se sguren con l’aqua e ’l savon, | Si lavano, si sciacquano con l'acqua e il sapone, |
mo al sangov d’Anviti n’al läva nisson. | ma il sangue di Anviti non lo lava nessuno. |
E Pärma gentila la gh’dmanda pardon. | E Parma gentile gli chiede perdono. |