Originale | Versione in esperanto di Nicola Ruggiero.
|
SE QUESTO È UN UOMO | ĈU ĈI TIU ESTAS VIRO |
| |
Parlato: | Parolita |
| |
Voi che vivete sicuri | Vi kiuj sekure vivas |
Nelle vostre tiepide case, | en viaj tepidaj hejmoj, |
Voi che trovate tornando a sera | vi kiuj, je l’ vespera reveno, trovas |
Il cibo caldo e visi amici: | la varman nutraĵon kaj amikajn vizaĝojn: |
Considerate se questo è un uomo | konsideru ĉu ĉi tiu estas viro |
Che lavora nel fango | kiu laboras en la koto |
Che non conosce pace | kiu ne konas pacon |
Che lotta per mezzo pane | kiu batalas por duona panbulo |
Che muore per un sì o per un no. | kiu mortas pro “jes” aŭ “ne”. |
Considerate se questa è una donna, | Konsideru ĉu ĉi tiu estas virino |
Senza capelli né nome | sen hararo kaj sen propra nomo |
Senza più forza di ricordare | eĉ sen plua memorkapablo. |
Vuoti gli occhi e freddo il grembo | Malplenaj la okuloj kaj malvarma la ventro |
Come una rana d'inverno. | samkiel rano dumvintre. |
Meditate che questo è stato: | Meditu pri la fakto, ke ĉi tio vere okazis: |
vi comando queste parole. | ĉi tiujn vortojn al vi mi ordonas, |
Scolpitele nel vostro cuore | ilin gravuru en via koro |
Stando a casa andando per via, | kiam vi restas hejme aŭ promenas survoje, |
coricandovi alzandovi: | kiam vi kuŝiĝas aŭ ellitiĝas; |
ripetetele ai vostri figli. | ilin ripetu al viaj gefiloj. |
O vi si sfaccia la casa, | Aŭ via domo neniiĝu, |
La malattia vi impedisca, | malsano vin malhelpu en la movoj |
I vostri nati torcano il viso da voi. | viaj naskitoj tordu for de vi sian vizaĝon. |
| |
(Primo Levi) | (Primo Levi) |
| |
cantato (tempo di valzer): | kantata (valsa tempo): |
| |
La Milizia una notte | La Trupo dum nokto |
ci sorprese partigiani | nin trovis partizanoj |
senza soldi e senza armi | sen mono kaj sen armiloj |
l'inesperienza tra le mani. | kaj sensperteco en la manoj. |
| |
Un esercito di ariani | Armeo el arjoj |
con la loro divisa scura | kun ilia uniformo malhela |
e un fucile tra le mani | kaj fusilo en la manoj |
non sapeva la paura. | ne konis la timon. |
| |
Rinchiusi in un vagone | Enfermitaj en vagono |
in un viaggio giù nel fondo | en vojaĝo en la fundon |
sposammo la paura | ni aliĝis al la timo |
scordammo il ritorno. | kaj forgesis la revenon. |
| |
Quanti anni? | Kiom aĝa? |
Sano o malato? | Ĉu sana aŭ malsana? |
La risposta ci salvava. | La respondo nin savis. |
La risposta ci condannava. | La respondo nin kondamnis. |
| |
Senza abiti e senza scarpe | Sen vestoj kaj sen ŝuoj |
ci hanno tolto i capelli | ili senigis nin je niaj haroj |
ci hanno tolto i nostri nomi | ili senigis nin je niaj nomoj |
ci hanno dato calci e sputi. | ili donis al ni nur piedfrapojn kaj kraĉojn |
| |
Ho imparato ad obbedire | Mi lernis obei, |
a non cercare di fuggire | ne strebi forfuĝi, |
per uscire c'è solo il vento | por eliri restas nur la vento |
che ci accarezza con il suo pianto. | kiu nin karesas per sia ploro. |
| |
Ogni giorno ricominciare | Ĉiun tagon rekomenci |
uscire e lavorare | eliri kaj laboradi |
ammalarsi e guarire | malsaniĝi kaj resaniĝi |
o morire | aŭ morti |
| |
Quanti anni? | Kiom aĝa? |
Sano o malato? | Ĉu sana aŭ malsana? |
La risposta ci salvava. | La respondo nin savis. |
La risposta ci condannava. | La respondo nin kondamnis. |
| |
E marciare con il freddo | Kaj marŝi kun la frosto |
al ritmo di fanfara | je la ritmo fanfara |
ossa stanche nella nebbia | ostoj lacaj en la nebulo |
infreddolite e barcollanti | frostigitaj kaj ŝancelaj |
| |
Mattone su mattone | Briko post briko |
costruimmo la Buna | ni konstruis la Bunan |
cementata con l'odio | betonita per la malamo |
il dolore e la paura. | la doloro kaj la timo. |
| |
Maledetto anche l'inverno | Malbenita ankaŭ la vintro |
che ci decima di giorno in giorno | kiu nin ekstermis tagon post tago, |
che ci toglie i nostri amici | kiu forpelis niajn amikojn |
la speranza del ritorno. | la esperon de la reveno. |
| |
Quanti anni? | Kiom aĝa? |
Sano o malato? | Ĉu sana aŭ malsana? |
La risposta ci salvava. | La respondo nin savis. |
La risposta ci condannava. | La respondo nin kondamnis. |
| |
Il miracolo una mattina | La miraklo iam matene |
il freddo che scompariva | la frosto kiu malaperis |
un raggio di sole | radio de suno |
dava gioia alla mia vita. | donis ĝojon al mia vivo. |
| |
E lontano voci amiche | Kaj malproksime voĉoj amikaj |
parlavano di salvezza | parolis pri savo |
e vicino i cannoni | kaj proksime la kanonoj |
sparavano vendetta | pafadis la venĝon |
| |
I soldati che scappavano | La soldatoj kiuj forkuris |
ci uccidevano o ci ignoravano | nin mortigis aŭ nin ignoris |
con il silenzio di chi prega | kun la silento de tiu kiu preĝas |
iniziò la "tregua". | komenciĝis la "militpaŭzo". |
| |
Parlato: | Parolita: |
| |
Sognavamo nelle notti feroci | Ni sonĝis en la noktoj sovaĝaj |
Sogni densi e violenti | sonĝojn densajn kaj perfortajn |
Sognati con anima e corpo: | sonĝitaj kun animo kaj korpo: |
Tornare; mangiare; raccontare. | reveni; manĝi; rakonti. |
Finché suonava breve sommesso | Ĝis kiam sonis mallonga mallaŭta |
Il comando dell’alba: | la ordono de la tagiĝo: |
Wstawać; | Wstawać. |
E si spezzava in petto il cuore. | Kaj disŝiriĝis en brusto la koro. |
| |
Ora abbiamo ritrovato la casa, | Nun ni retrovis la hejmon, |
Il nostro ventre è sazio, | nia ventro satiĝis, |
Abbiamo finito di raccontare. | ni finis rakonti. |
È tempo. Presto udremo ancora | Estas tempo. Baldaŭ ni aŭdos ankoraŭ |
Il comando straniero: | la fremdan ordonon: |
Wstawać. | Wstawać. |