Testo e musica di Franco Corlianò
[...]E, sempre a proposito di emigrazione salentina, voglio comunicarvi che la canzone Klama (Andramu pai) ha avuto un seguito. Pochi anni dopo ho scritto "GRAMMA" (Lettera), che ha dato il nome al CD del compianto Giorgio di Lecce ed Imma Giannuzzi con gli Aràkne Mediterranea. [Franco Corlianò]
Su gràfo, màna-mmu,
stèo stin Germania manechò,
pensèo 's esà pu stète ecì
ce mu prikiènete e fsichì.
Ti kànni 'o Vito-mmu?
Itto pedì-mmu agapitò
pu èchi ènan chròno ti 'è torò
'tì 'on èfika ma 'sà!
Chionìzi ettù,
e kardìa mu fsìchrise,
termèni manechò
ane pensèo 'e esà!
Ce sto chorìo-mmu
'tì è' pànta kalocèri ecì:
èchi ton ìjo pu 'o filì
ce tu termèni ti fsichì!
Ma ettù chionìzi
mèra ce nìfta ce è' fsichrò!
Pòsso èn' varèo ùtto stavrò
ce ùtto fsomì prikò!
Tuo ìche jà 'mà e zoì, màna-mu!
Na ìmesta spermèni àtton ànemo,
kùndu pètala fse ròdo, sto kòsmo!
Tuo ìche jà 'mà 'o chorìo-mma,
tòsson òrrio ce tòsson agapitò,
pu 'en efsèri na dòki polemìsi tos pedìo-ttu!
Tuo ìche jà 'mà: ENAN TRENO!
Tàrassa fìnnonta 's esèna to pedàci-mmu agapitò
... na mìn annorìsi tin Germania fse minciò.
Arten' stèo ettù ... magrà ... elèftero!
Elèftero na polemìso ce na klàfso,
patrùna manechò a ta vrachiòna-mmu,
senza ma tuo na charistìso tinò!
E nostalgia mu cei t'ammàddia
san kannò.
Klìnnete kàu sti stàtti e nostalgia,
san bròscia, ce anàftete kuài forà pensèo 's esà;
kùndu 'o kannò mu cei t'ammàddia
ce evò katapìnno dàmmia prikà.
Su gràfo, màna-mmu,
stèo stin Germania manechò,
pensèo 's esà pu stète ecì
ce mu prikiènete e fsichì.
Ti kànni 'o Vito-mmu?
Itto pedì-mmu agapitò
pu èchi ènan chròno ti 'è torò
... pès-tu ti evò 'on 'gapò!
stèo stin Germania manechò,
pensèo 's esà pu stète ecì
ce mu prikiènete e fsichì.
Ti kànni 'o Vito-mmu?
Itto pedì-mmu agapitò
pu èchi ènan chròno ti 'è torò
'tì 'on èfika ma 'sà!
Chionìzi ettù,
e kardìa mu fsìchrise,
termèni manechò
ane pensèo 'e esà!
Ce sto chorìo-mmu
'tì è' pànta kalocèri ecì:
èchi ton ìjo pu 'o filì
ce tu termèni ti fsichì!
Ma ettù chionìzi
mèra ce nìfta ce è' fsichrò!
Pòsso èn' varèo ùtto stavrò
ce ùtto fsomì prikò!
Tuo ìche jà 'mà e zoì, màna-mu!
Na ìmesta spermèni àtton ànemo,
kùndu pètala fse ròdo, sto kòsmo!
Tuo ìche jà 'mà 'o chorìo-mma,
tòsson òrrio ce tòsson agapitò,
pu 'en efsèri na dòki polemìsi tos pedìo-ttu!
Tuo ìche jà 'mà: ENAN TRENO!
Tàrassa fìnnonta 's esèna to pedàci-mmu agapitò
... na mìn annorìsi tin Germania fse minciò.
Arten' stèo ettù ... magrà ... elèftero!
Elèftero na polemìso ce na klàfso,
patrùna manechò a ta vrachiòna-mmu,
senza ma tuo na charistìso tinò!
E nostalgia mu cei t'ammàddia
san kannò.
Klìnnete kàu sti stàtti e nostalgia,
san bròscia, ce anàftete kuài forà pensèo 's esà;
kùndu 'o kannò mu cei t'ammàddia
ce evò katapìnno dàmmia prikà.
Su gràfo, màna-mmu,
stèo stin Germania manechò,
pensèo 's esà pu stète ecì
ce mu prikiènete e fsichì.
Ti kànni 'o Vito-mmu?
Itto pedì-mmu agapitò
pu èchi ènan chròno ti 'è torò
... pès-tu ti evò 'on 'gapò!
inviata da Riccardo Venturi - 3/5/2007 - 02:28
Lingua: Greco moderno (Griko Salentino)
Il testo riscritto in alfabeto greco.
Si tratta naturalmente di un'operazione arbitraria, così come quella effettuata in stixoi.info per Klama (Andramu pai): il griko, in realtà, non è mai stato scritto con l'alfabeto greco, ma vi si può adattare con relativa facilità. L'ortografia greca standard è stata comunque qui seguita dovunque possibile (ad esempio scrivo εβώ e non εβό). Le geminate sono state sempre riportate come tali.
ΓΡΑΜΜΑ
Σου γράφω, μάνα μμου,
στέω στην Τζερμάνια μανεχό,
πενσέω 'ς εσά πού στέτε ετσεί
τσαι μου πρικένετε ε φσυχή.
Τι κάννει 'ο Βίτο μμου;
ίττο παιδί μμου αγαπητό
που έχει έναν χρόνο τι 'ε τωρώ
'τι 'ον έφηκα μα 'σα!
Χιονίζει εττού,
ε καρδιά μου φσύχρησε,
τερμαίνει μανεχό
άνε πενσέω 'ε εσά!
Τσαι στο χωριό μμου
'τι έ' πάντα καλοτσαίρι ετσεί
έχει τον ήγιο που 'ο φιλεί
τσαι το τερμαίνει τη φσυχή!
Μα εττού χιονίζει
μέρα τσαι νύφτα τσαι έ' φσυχρό!
Πόσο έν' βαρέο ούττο σταυρό
τσαι ούττο φσωμί πρικό!
Τουό είχε για 'μα ε ζωή, μάνα μου!
Να είμαστα σπερμένοι άττον άνεμο,
κούντου πέταλα φσε ρόδο, στο κόσμο!
Τουό είχε για 'μα 'ο χωριό μμα,
τόσον ώρραιο τσαι τόσον αγαπητό,
που 'εν εφσέρει να δώκει πολεμήση τως παιδίω ττου!
Τουό είχε για 'μα· ΕΝΑΝ ΤΡΕΝΟ!
Τάρασα φήννοντα 'ς εσένα το παιδάτσι μμου αγαπητό
...να μημ αννωρίσει την Τζερμάνια φσε μιντσό.
Αρτέν' στέω εττού...μαγρά...ελέφτερο!
Ελέφτερο να πολεμήσω τσαι να κλάφσω,
πατρούνα μανεχό α τα βραχιόνα μμου,
σέντσα μα τουό να χαριστήσω τινό!
Ε νοσταλτζία μου τσαίει τ'αμμάddια
σαν καννό.
Κλείννεται κάου στη στάττη ε νοσταλτζία
σαν πρόšα, τσαι ανάφτεται κουάι φορά πενσέω 'ς εσά,
κούντου 'ο καννό μου τσαίει τ'αμμάddια
τσαι εβώ καταπίννω ντάμμια πρικά.
Σου γράφω, μάνα μμου,
στέω στην Τζερμάνια μανεχό,
πενσέω 'ς εσά πού στέτε ετσεί
τσαι μου πρικένετε ε φσυχή.
Τι κάννει 'ο Βίτο μμου;
ίττο παιδί μμου αγαπητό
που έχει έναν χρόνο τι 'ε τωρώ
...πες του τι εβώ 'ον 'γαπώ!
Σου γράφω, μάνα μμου,
στέω στην Τζερμάνια μανεχό,
πενσέω 'ς εσά πού στέτε ετσεί
τσαι μου πρικένετε ε φσυχή.
Τι κάννει 'ο Βίτο μμου;
ίττο παιδί μμου αγαπητό
που έχει έναν χρόνο τι 'ε τωρώ
'τι 'ον έφηκα μα 'σα!
Χιονίζει εττού,
ε καρδιά μου φσύχρησε,
τερμαίνει μανεχό
άνε πενσέω 'ε εσά!
Τσαι στο χωριό μμου
'τι έ' πάντα καλοτσαίρι ετσεί
έχει τον ήγιο που 'ο φιλεί
τσαι το τερμαίνει τη φσυχή!
Μα εττού χιονίζει
μέρα τσαι νύφτα τσαι έ' φσυχρό!
Πόσο έν' βαρέο ούττο σταυρό
τσαι ούττο φσωμί πρικό!
Τουό είχε για 'μα ε ζωή, μάνα μου!
Να είμαστα σπερμένοι άττον άνεμο,
κούντου πέταλα φσε ρόδο, στο κόσμο!
Τουό είχε για 'μα 'ο χωριό μμα,
τόσον ώρραιο τσαι τόσον αγαπητό,
που 'εν εφσέρει να δώκει πολεμήση τως παιδίω ττου!
Τουό είχε για 'μα· ΕΝΑΝ ΤΡΕΝΟ!
Τάρασα φήννοντα 'ς εσένα το παιδάτσι μμου αγαπητό
...να μημ αννωρίσει την Τζερμάνια φσε μιντσό.
Αρτέν' στέω εττού...μαγρά...ελέφτερο!
Ελέφτερο να πολεμήσω τσαι να κλάφσω,
πατρούνα μανεχό α τα βραχιόνα μμου,
σέντσα μα τουό να χαριστήσω τινό!
Ε νοσταλτζία μου τσαίει τ'αμμάddια
σαν καννό.
Κλείννεται κάου στη στάττη ε νοσταλτζία
σαν πρόšα, τσαι ανάφτεται κουάι φορά πενσέω 'ς εσά,
κούντου 'ο καννό μου τσαίει τ'αμμάddια
τσαι εβώ καταπίννω ντάμμια πρικά.
Σου γράφω, μάνα μμου,
στέω στην Τζερμάνια μανεχό,
πενσέω 'ς εσά πού στέτε ετσεί
τσαι μου πρικένετε ε φσυχή.
Τι κάννει 'ο Βίτο μμου;
ίττο παιδί μμου αγαπητό
που έχει έναν χρόνο τι 'ε τωρώ
...πες του τι εβώ 'ον 'γαπώ!
inviata da Riccardo Venturi - 2/12/2011 - 01:42
Lingua: Italiano
Versione italiana dell'autore, da lui fattaci pervenire. Ogni ringraziamento a Franco Corlianò è naturalmente troppo poco.
LETTERA
Ti scrivo, madre mia,
perché mi sento solo qui in Germania,
a voi penso sempre che siete laggiù
e mi si stringe il cuore.
Come sta Vito mio?
Quel figlio tanto amato
che non vedo da un anno,
e che ti ho affidato!
Qui nevica
e il cuore mi si gela,
si riscalda solo
se penso a voi!
E al mio paese
dove è sempre estate:
c'è il sole che lo bacia
e gli riscalda l'anima!
Qui nevica
notte e giorno è freddo!
Quanto è pesante questa croce
quanto è amaro questo pane!
Questo serbava la vita, madre mia!
Essere disseminati dal vento,
come petali di rosa, in tutto il mondo!
Questo ci ha riservato il nostro paese,
così bello e tanto amato,
incapace di dare lavoro ai propri figli!
Questo era scritto: UN TRENO!
Son partito lasciando a te il mio amato figliolo
... perché non conoscesse da piccolo la Germania.
E adesso son qui ... lontano ... libero!
Libero di lavorare e di piangere,
padrone solo delle mie braccia,
e tuttavia senza dover dire grazie a nessuno!
La nostalgia mi brucia gli occhi
come il fumo.
Cova sotto la cenere la nostalgia,
come brace, e si riaccende ogni qualvolta
penso a voi;
come il fumo mi brucia gli occhi
ed io ingoio lacrime amare.
Ti scrivo, madre mia,
perché mi sento solo qui in Germania,
a voi penso sempre che siete laggiù
e mi si stringe il cuore.
Come sta Vito mio?
Quel figlio tanto amato
che non vedo da un anno,
... digli che gli voglio tanto bene!
Ti scrivo, madre mia,
perché mi sento solo qui in Germania,
a voi penso sempre che siete laggiù
e mi si stringe il cuore.
Come sta Vito mio?
Quel figlio tanto amato
che non vedo da un anno,
e che ti ho affidato!
Qui nevica
e il cuore mi si gela,
si riscalda solo
se penso a voi!
E al mio paese
dove è sempre estate:
c'è il sole che lo bacia
e gli riscalda l'anima!
Qui nevica
notte e giorno è freddo!
Quanto è pesante questa croce
quanto è amaro questo pane!
Questo serbava la vita, madre mia!
Essere disseminati dal vento,
come petali di rosa, in tutto il mondo!
Questo ci ha riservato il nostro paese,
così bello e tanto amato,
incapace di dare lavoro ai propri figli!
Questo era scritto: UN TRENO!
Son partito lasciando a te il mio amato figliolo
... perché non conoscesse da piccolo la Germania.
E adesso son qui ... lontano ... libero!
Libero di lavorare e di piangere,
padrone solo delle mie braccia,
e tuttavia senza dover dire grazie a nessuno!
La nostalgia mi brucia gli occhi
come il fumo.
Cova sotto la cenere la nostalgia,
come brace, e si riaccende ogni qualvolta
penso a voi;
come il fumo mi brucia gli occhi
ed io ingoio lacrime amare.
Ti scrivo, madre mia,
perché mi sento solo qui in Germania,
a voi penso sempre che siete laggiù
e mi si stringe il cuore.
Come sta Vito mio?
Quel figlio tanto amato
che non vedo da un anno,
... digli che gli voglio tanto bene!
inviata da Riccardo Venturi - 3/5/2007 - 02:29
Lingua: Greco moderno
Riscrittura in greco di Riccardo Venturi
2 dicembre 2011
Μετέφρασε στα Ελληνικά ο Ρικάρδος Βεντούρης
2 Δεκέμβριου 2011
2 dicembre 2011
Μετέφρασε στα Ελληνικά ο Ρικάρδος Βεντούρης
2 Δεκέμβριου 2011
"Riscrittura" e non "traduzione", dato che, volutamente, ho seguito l'originale griko parola per parola (e non la traduzione italiana dello stesso Franco Corlianò). Può darsi che, agli occhi di un greco, la cosa appaia un po' "a modo suo", outlandish come dicono gli inglesi; però è anche da dire che, a parte alcune parole salentine (o italiane) ed alcune evoluzioni lessicali proprie del griko, il linguaggio di questa canzone aderisce quasi perfettamente al greco di Grecia. Il griko del Salento è purissima lingua greca.
ΓΡΑΜΜΑ
Σου γράφω, μάνα νου
γιατί είμαι στη Γερμανία μοναχός,
σκέφτομαι εσάς που είστε εκεί
και μου πικραίνετε την ψυχή.
Τι κάνει ο Βίτο μου;
Αυτό το παιδί μου αγαπητό
που δεν το είδα εδώ και ένα χρόνο
και που σου το άφησα!
Χιονίζει εδώ,
η καρδιά μου ψύχρανε
και θερμαίνει μόνο
σαν σκέφτομαι εσάς!
Και στο χωριό μου,
που είναι πάντα καλοκαίρι εκεί,
έχει τον ήλιο που το φιλεί
και του θερμαίνει την ψυχή!
Μα εδώ χιονίζει,
μέρα και νύχτα κι είναι ψυχρό!
Πόσο είναι βαρύς αυτός ο σταυρός,
και αυτό το ψωμί πικρό!
Αυτό είχε για μας η ζωή, μάνα μου!
Να είμαστε σπαρμένοι από τον άνεμο
σα ροδοπέταλα στον κόσμο!
Αυτό είχε για μας το χωριό μας
τόσο ωραίο και τόσο αγαπητό,
που δεν ήξερε να δώσει δουλειά στα παιδιά του!
Αυτό είχε για μας· ΕΝΑ ΤΡΕΝΟ!
Έφυγα αφήνοντας σ' εσένα το παιδάκι μου αγαπητό
να μην γνωρίσει τη Γερμανία από μικρός.
Τώρα είμαι εδώ...μακριά...ελεύθερος!
Ελεύθερος να δουλέψω και να κλάψω,
αφεντικό μόνο των βραχιόνων μου,
μα χωρίς να ευχαριστήσω κανένα!
Η νοσταλγία μου καίει τα μάτια
σαν καπνός.
Κλείνεται κάτω στο σταχτή η νοσταλγία
σαν θράκα, κι ανάβεται κάθε φορά
που σκέφτομαι εσάς,
σαν καπνός μου καίει τα μάτια
και εγώ καταπίνω δάκρυα πικρά.
Σου γράφω, μάνα νου
γιατί είμαι στη Γερμανία μοναχός,
σκέφτομαι εσάς που είστε εκεί
και μου πικραίνετε την ψυχή.
Τι κάνει ο Βίτο μου;
Αυτό το παιδί μου αγαπητό
που δεν το είδα εδώ και ένα χρόνο,
...πες του ότι εγώ τον αγαπώ!
Σου γράφω, μάνα νου
γιατί είμαι στη Γερμανία μοναχός,
σκέφτομαι εσάς που είστε εκεί
και μου πικραίνετε την ψυχή.
Τι κάνει ο Βίτο μου;
Αυτό το παιδί μου αγαπητό
που δεν το είδα εδώ και ένα χρόνο
και που σου το άφησα!
Χιονίζει εδώ,
η καρδιά μου ψύχρανε
και θερμαίνει μόνο
σαν σκέφτομαι εσάς!
Και στο χωριό μου,
που είναι πάντα καλοκαίρι εκεί,
έχει τον ήλιο που το φιλεί
και του θερμαίνει την ψυχή!
Μα εδώ χιονίζει,
μέρα και νύχτα κι είναι ψυχρό!
Πόσο είναι βαρύς αυτός ο σταυρός,
και αυτό το ψωμί πικρό!
Αυτό είχε για μας η ζωή, μάνα μου!
Να είμαστε σπαρμένοι από τον άνεμο
σα ροδοπέταλα στον κόσμο!
Αυτό είχε για μας το χωριό μας
τόσο ωραίο και τόσο αγαπητό,
που δεν ήξερε να δώσει δουλειά στα παιδιά του!
Αυτό είχε για μας· ΕΝΑ ΤΡΕΝΟ!
Έφυγα αφήνοντας σ' εσένα το παιδάκι μου αγαπητό
να μην γνωρίσει τη Γερμανία από μικρός.
Τώρα είμαι εδώ...μακριά...ελεύθερος!
Ελεύθερος να δουλέψω και να κλάψω,
αφεντικό μόνο των βραχιόνων μου,
μα χωρίς να ευχαριστήσω κανένα!
Η νοσταλγία μου καίει τα μάτια
σαν καπνός.
Κλείνεται κάτω στο σταχτή η νοσταλγία
σαν θράκα, κι ανάβεται κάθε φορά
που σκέφτομαι εσάς,
σαν καπνός μου καίει τα μάτια
και εγώ καταπίνω δάκρυα πικρά.
Σου γράφω, μάνα νου
γιατί είμαι στη Γερμανία μοναχός,
σκέφτομαι εσάς που είστε εκεί
και μου πικραίνετε την ψυχή.
Τι κάνει ο Βίτο μου;
Αυτό το παιδί μου αγαπητό
που δεν το είδα εδώ και ένα χρόνο,
...πες του ότι εγώ τον αγαπώ!
×
![]()
